حضرت زینب سلام الله علیها زیبایی کربلا را در چه می دیدند؟

حضرت زینب سلام الله علیها زیبایی کربلا را در چه می دیدند؟

از چهار منظر می توان به این پرسش پاسخ داد: 1- حضرت زینب سلام الله علیها با نگاه ملکوتی حادثه عاشورا را با همه ابعادش از “الطاف خفیّه” الهی می دید. نگاه ها و معرفت ها دو گونه اند: أ) نگاه مُلکی و ظاهری؛ هر انسان اندیشور و تلاشگر می تواند، این گونه معرفت را از مسیر مشخص علمی و به کمک ابزارهای متناسب آن به دست آورد. معرفت کسبی وابسته به “بَصَر” (چشم ظاهر بین) و محدود به زمان است. ب) نگاه ملکوتی و باطنی؛ در این نگاه، حقیقت و باطن اشیا را با چشم بصیرت (نه بَصَر) و به وسیله روح ملکوتی می بیند و جایگاه “ربطی و قرب و بُعد” آن ها را از خاستگاه آفرینش و فیض هستی “شهود” می کند. نگاه “ملکوتی” معرفتی است “افاض” (خدادادی) که از ذات الوهیت،‌ در مقام ربوبیت جهان،‌ و بر اساس “حکمت” بالغه‌اش به هر کسی بخواهد و شایستگی داشته باشد، افاضه می شود. حضرت زینب کبری سلام الله علیها نگاهش به هستی و حوادث نگه “ملکوتی و باطنی و افاض” بود، یعنی خورشید “فیاض هستی” مستقیماً بر سرزمین وسیع قلب او درخشیده، روح سترگ او را با دست نوازشگر خویش مورد ملاطفت و محبت قرار داده بود،‌ از این رو حضرت حادثه عاشورا را با این نگاه از “الطاف خفیّه” حق تعالی و “سعادت” و “مغفرت”1 می دانست.2 2- تجلّی جمال حق تعالی در ضمیر پاک حضرت زینب کبری سلام الله علیها آن چنان درخشیده و او را به مقامی از “معرفت” و “عشق” به حق تعالی نایل کرده بود که در عالم مُلک و ملکوت، ظاهر و باطن، هستی و حوادث، جز جلوه جمال و جمیل و زیبای حضرت باری تعالی چیزی را مشاهده نمی کرد، بلکه از دید او چیزی غیر از آن نبود و وجود نداشت تا ببیند.3 تبیین موضوع: کسی که به مقام “عرفان حقیقی” و مقام “معرفت به حق تعالی” رسیده باشد، نیز مقام “وصال” و “عشق” را درک کرده باشد،معشوق حقیقی‌اش ذات حضرت حق است. و همه آفرینش را آیینه و جلوه جمال “او” می بیند و برای غیر معشوقش، وجود حقیقی استقلالی قائل نیست. از این رو هر “قضایی” را که در “تقدیر خویش مشاهده می کند، آن را تبلور اراده و خواست معشوق می یابد. چون معشوق او (خداوند) را “خیر مطلق” می داند، معتقد است از “او” جز “خیر و خوبی، زیبایی و کمال” برای بنده عاشقش سرازیر نمی شود. حضرت زینب کبری سلام الله علیها، صاحب “علم افاضی” است و به واسطه افاضه فیض که از “ذات حق تعالی” به او شده، به مقام “معرفت به حق تعالی” و “عشق” و”وصال” نایل گشته است. به همین دلیل امام سجاد علیه السلام به او خطاب می کند: “عمّتی بحمد الله انتِ عالمهٌ غیر معلّمه و فهیمهٌ غیر مفهّمه؛ بحمد الله تو عالمِی هستی درس نخوانده و فهیمی هستی دانش نیاموخته”. آن عرفان وعشق بود که همچون جدش رسول الله و پدرش امیرالمؤمنین اعلان می کند: به خدا سوگند! از هیچ کسی جز خدا نمی ترسم.4 بنایر این،‌طبیعی است زینب کبری سلام الله علیها هر “قضایی” که مشاهده می کند، آن را تبلور خواست و اراده معشوق خویش،‌ نیز لطف و محبت خداوند،‌ و زیبایی و خیر سرازیر شده از جانب او نسبت به خود و اهل بیت خویش ببیند. 3- توجیه سوم آن است، که حضرت زینب(ع) مؤمن واقعی بود. یکی از صفات مؤمنان، رضا به قضای الهی است حضرت به مقام رضا رسیده بود، ‌از این رو فرمود: جز زیبایی ندیدم. در این صورت هرچه از دوست رسد نیکوست. یکی درد و یکی درمان پسند و یکی وصل و یکی هجران پسندد من از درمان و درد و وصل وهجران پسندم آن چه را جانان پسندد مقام رضا درجه‌ای بالاتر از صبر است. انسان در پرتو خصلت رضا و تسلیم در برابر مقدرات تلخ، به درجه‌ای می رسد که نیش‌ها را نوش احساس می کند،‌بر این اساس وقتی امام علی(ع) از رسول اکرم(ص) پرسید: چرا به مقام شهادت نایل نشده‌ام، حضرت فرمود: چنین خواهد شد، ولی صبر تو چگونه خواهد بود؟ امام علی(ع) عرض کرد چنین موردی از موارد صبر نیست، بلکه از موارد بشارت است.5 4- توجیه چهارم آن است که امام حسین(ع) برای حفظ دین جدش قیام کرد و به شهارت رسید. چه زیبایی از این بالاتر که شیرزنی در راه تحقق اهداف امام خویش، هرگونه سختی را بر خویش هموار نماید! 1. اشاره است به قسمتی از خطبه حضرت در مجلس یزید که فرمود: “الحمد الله الذی ختم بالسعاده والمغفره لسادات شبّان الجنان” مجلسی، بحار الأنوار، تهران، اسلامیه، چ دوم، 1363ش، ج 45، ص 135. (نرم افزار سیره معصومان) 2. همان، سخنرانی‌های حضرت زینب سلام الله علیها در مجلس ابن زیاد و یزید گویای این حقیقت است. 3. برای درک و آگاهی بیشتر از نوع “معرفت” ذکر شده و نتایج و آثار آن، به شرح و تفسیر دعا و مناجات “محبین” امام سجاد علیه السلام که در مفاتیح الجنان، قبل از اعمال ماه رجب، تحت عنوان مناجات خمس عشر آمده است، مراجعه شود. 4. “فوالله ما اتّقیتُ غیر الله” خطبه حضرت در مجلس یزید. بحار الانوار، پیشین، ج 45، ص 135. 5. نهج البلاغه، خطبه 155 فیض الاسلام.