چگونه ممکن است فردی بتواند به اندازه سن آقا امام زمان(عج) عمر کند؟ ادله موجود برای این امر را بیان کنید.

چگونه ممکن است فردی بتواند به اندازه سن آقا امام زمان(عج) عمر کند؟ ادله موجود برای این امر را بیان کنید.

پرسشی که از دیر باز در این باره مطرح بوده و ذهنها را به خود مشغول ساخته1 و در این زمان نیز هر از گاهی مطرح می شود، این است، که راز عمر طولانی حضرت مهدی(عج) چیست؟ و آیا این امر در راستای قوانین طبیعی عالم است، یا جنبه غیبی و اعجازی دارد؟ آیا امکان دارد، از نظر ظاهری، فردی در این عالم، عمری طولانی را سپری کند و شاداب و با طراوت باقی بماند؟ اصولاً چه می شد اگر امام زمان(ع) در ظرف زمانی ظهورش به دنیا می آمد و در همان زمان، سیاست خود را به انجام می رسانید. برای رسیدن به پاسخ این پرسش، توجه به چند اصل کلی لازم است: 1. طول عمر از شاخه های مسائله عمومی تری به نام “حیات” است. که حقیقت و ماهیّت حیات، هنوز بر بشر مجهول است و شاید بشر، هیچگاه از این راز سر در نیاورد. این بشری که این اندازه ناتوان است و موضوع حیات را درست نمی شناسد و از ویژگیهای آن، آگاهی کامل و همه جانبه ندارد، چگونه می خواهد، مسائله طول عمر و استبعاد آن را مطرح سازد و یا به دیده تردید به آن بنگرد؟ 2. از طرفی اگر پیری را عارض بر حیات بدانیم و یا آن را قانونی طبیعی بشناسیم، که بر بافت واندام موجودات زنده، از درون، عامل نیستی را نهفته دارد و به مرور زمان، موجود زنده را خواه ناخواه به مرحله فرسودگی و مرگ می رساند، باز معنایش آن نیست، که این پدیده، قابل انعطاف پذیری و در نتیجه تأخیر نباشد. لذا بر همین اساس، دانش بشری، گامهای مؤثری درباره درمان پیری برداشته و هنوز هم براین مهم پای می فشرد و رشته های تخصصی برای این مسائله به وجود آورده است. در اواخر قرن نوزدهم، براثر پیشرفتهای علمی، امید به زندگی طولانی تر رونق بیشتری یافت و شاید در آینده نه چندان دور، این رؤیای شیرین به واقعیت بپیوندد.2 پس می توان گفت، در مجموع، دانش بشری در زمینه عقب انداختن پیری، موفقیتهای چشمگیری به دست آورده و از رابطه تغذیه و پیری تجربه های جدیدی کشف کرده و ارتباط تنگاتنگی بین اسرار تغذیه در مقابله با پیری و فرسودگی ارائه داده است. در پرتو آنچه اشارت شد، می توان گفت: درباره عمر طولانی مهدی موعود(ع) هیچگونه شگفتی باقی نمی ماند و امکان علمی و نظری آن، جای تردید ندارد، آن حضرت با دانش خدادادی، بر اسرار خوراکیها آگاهی دارد و بُعدی ندارد، که با استفاده از روشهای طبیعی و علمی، بتواند مدتی دراز در این دنیا بماند و آثار فرسودگی و پیری در وی پدیدار نگردد. 3. اصولاً مسائله ای وجود استثناها در هر امری، از جمله امور طبیعی این عالم است، که روشن و انکار ناپذیر می باشد. چنانکه کم نیستند، گیاهان، درختان و جاندارانی که در دامن طبیعت پرورده می شوند و از سابقه کهن و زیستی طولانی برخوردارند. پس چه استبعادی دارد، که در عالم انسانی هم، برای نگهداری یک انسان و حجت خدا، به عنوان ذخیره و پشتوانه اجرای عدالت و نفی و طرد ظلم و ظالمان، قائل به استثنا شویم و او را موجودی فراتر از عوامل طبیعی و اسباب و علل ظاهری بدانیم، که قوانین طبیعت، در برابرش انعطاف پذیری داشته و او برآنها تفوق و برتری دارد. این امری است، ممکن گرچه عادی و معمولی به نظر نرسد. علامه طباطبائی در این باره چنین می گوید: “نوع زندگی امام غائب را به طریق خرق عادت [می توان پذیرفت] البته خرق عادت، غیر از محال است و از راه علم، هرگز نمی توان خرق عادت را نفی کرد. زیرا هرگز نمی توان اثبات کرد، که اسباب و عواملی که در جهان کار می کنند، تنها همانها هستند، که ما آنها را دیده ایم و می شناسیم و دیگر اسبابی که ما از آنها خبر نداریم، یا آثار و اعمالی که آنها را ندیده ایم، یا نفهمیده ایم، وجود ندارد، از این روی ممکن است، در فردی و یا افرادی از بشر اسباب و عواملی به وجود آید، که عمری بسیار طولانی، هزار یا چندین هزار ساله برای ایشان تأمین نماید”.3 4. از دیدگاه تاریخی، معمّرین و دراز عمران فراوانی با نام و نشان بوده اند، که هر یک چند برابر افراد معمولی زمان خویش، زیسته اند. روشنترین و در عین حال، مستندترین آن حضرت نوح(ع) است. قرآن تصریح می کند، که آن حضرت 950 سال مردم را به سوی خدا دعوت می کرده است،4 و حتماً عمر وی بیش از این مقدار بوده است. داستان خضر پیامبر نیز، مصداقی دیگر از این اصل کلی است.5 با توجه به این نمونه هاست، که می توان برخورداری حجت خدا از عمری طولانی را پذیرفت و دلیل امکان آن را وجود انسانهای دراز عمر در تاریخ دانست، که تا هزاران سال گفته شده است.6 5. از همه اینها گذشته، اگر از زاویه ایمان به غیب، به این پدیده بنگریم، پاسخ همه اعتراضها و اشکالها داده می شود و نیازی به فلسفه بافی و ارائه شواهد دیگر نیست. چنانکه تأثیرگذاری علل و عوامل طبیعی، به دست خداوند است: “لامؤثر فی الوجود ا…لاّ الله”. و اوست، که اگر بخواهد، شیشه را در بغل سنگ نگه می دارد، چگونه از حفاظت وجود نازنین حجت خدا و ذخیره عالم آفرینش ناتوان است. کریمی که جهان پاینده دارد تواند حجتی را زنده دارد به گفته شیخ طوسی: “براساس آیه شریفه: (یمحوالله مایشاء و یثبت و عنده ام الکتاب) هر آنی که مصلحت در تأخیر، تا زمان دیگر باشد، تداوم عمر آن حضرت، ضرورت می یابد و این امر تا آخرین زمان لازم، ادامه دارد و راز و رمز آن به دست کسی است، که مفاتیح غیب و ام الکتاب در نزد اوست”.7 پروردگاری که درباره حضرت یونس پیامبر، به هنگامی که در شکم ماهی قرار داشت، می فرماید: (و لولا انه کان من المسبحین للبث فی بطنه الی یوم یبعثون؛ پس اگر نه از تسبیح گویان می بود، تا روز قیامت در شکم ماهی می ماند”.8 می تواند براساس قدرت و مشیت مطلقه اش، مقدمات و عوامل زنده ماندن امام زمان(ع) را در این عالم آماده سازد و او را تا روز معیّن و معلومی نگه دارد. براساس این اصل، طول عمر امام عصر(ع) در باور مسلمانان جنبه اعجاز دارد. و قانون معجزه، حاکم بر قوانین طبیعی در این عالم است و نمونه های فراوان دارد: * دریا برای موسی شکافته می شود.9 * آتش برابراهیم سردوسلامت می گردد.10 * در مورد حضرت عیسی، کار بر رومیان مشتبه می گردد و می پندارند که وی را دستگیر کردند که چنان نبوده است.11 * پیامبر اسلام(ص) لیله المبیت از میان حلقه محاصره قریشیان که ساعتها در کمین او بوده اند، بیرون می رود.12 پیداست، هر یک از این موارد و نمونه های دیگر از این قبیل، نشانگر تعطیل شدن یکی از قانونهای طبیعی است، که به قدرت و لطف خداوند رخ داده است. پاسداری از حجت خدا در مدتی طولانی نیز, از مصادیق همین اصل کلی و باور ایمانی است. بنابراین طول عمر آن حضرت استبعادی ندارد و با دلایل طبیعی و مادی و غیبی و معنوی قابل پذیرش و اثبات است. اما این که چرا آن حضرت، در ظرف زمانی ظهور، به دنیا نیامد. اولاً، در باور ما مسلمانان، به ویژه از نظر شیعیان، زمین هیچگاه از حجت خدا خالی نیست، چه آشکار و چه پنهان.13 و همواره باید آسیای وجود بر قطب و مدار امام و حجت بچرخد. اگر امام زمان(ع), در آن عصر به دنیا نیامده بود و بعد قدم به دنیا می گذاشت, در این فترت، زمین بی حجت و امام می ماند و این با ادله قاطع و باور ما مسلمانان سازگار نیست.14 ثانیاً، شخصی که می خواهد، دنیا را متحول سازد و دست به اصلاحی همه جانبه و فراگیر بزند و عدل را بگستراند و ظلم و ستم را در همه اَشکال و انواع آن برچیند و این تمدّن بشری را که بر اساس زر و زورو تزویر بنا گردیده ویران ساخته و تمدنی همه جانبه و براساس ارزشهای الهی و معنوی ایجاد نماید، باید دارای عِدّه و عُدّه فراوان باشد، با ابزار مدرن و پیشرفته آشنا باشد، فراز و فرود تمدنها را بشناسد و از علل سقوط و صعود ملتها تجربه اندوخته باشد، تا بتواند حرکتی اساسی و بنیادی را آغاز و رهبری کند و موانع را از سر راه بشر بردارد. این امر ممکن نیست، مگر از کسی که طلوع و غروب تمدنها را دیده و با کوله باری از تجربه و شناخت به میدان آمده باشد. بدین سان, امام زمان(ع) در دوران طولانی غیبت، راههای ایجاد جامعه صالح را در مقایسه با دنیای فاسد، پایه گذاری می کند و با آگاهی و اقتدار و در زمانی مناسب به اذن خداوند، ظهور کرده و بر همه تاکتیکها و روشهای دنیای بشری محیط می شود، چرا که راه مقابله با آن را به درستی می شناسد و این مسائله در دوران طولانی امامت و غیبت، تا ظهور برای آن حضرت ممکن می گردد. غیبت و طول عمر, باعث می شود، که آن رهبر ذخیره شده، به گونه ای نیکوتر و فراگیرتر رهبری خویش را آغاز کند. لازمه انقلابی آن چنان بزرگ و عمیق، موقعیت روحی ویژه ای است، که رهبر مکتبی از آن باید برخوردار باشد. مهدی(عج) در دل تاریخ فرو رفته و از موقعیت امامت و برتری خویش بر تاریخ پرتو افکنده، با آزمودگی و تجربه ای که در این مدت طولانی کسب کرده است، توانایی دگرگونی اساسی جهان را خواهد داشت و به اصلاح همه جانبه دست خواهد زد.15 1. ابوالفتح کراجکی، کنز الفوائد، تعلیق شیخ عبداللّه نعمه، دار الذخائر، ج2، 114-140. 2. شهید صدر، البحث حول المهدی، تحقیق دکتر شراره، مرکز الغدیر، چ اول، 1417ق، ص 57. (نرم افزار کتابخانه اهل بیت) 3. علاّمه طباطبایی، شیعه در اسلام، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، بی تا، ص 151. 4. سوره (عنکبوت), آیه 14. 5. صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، تهران، اسلامیه، چ دوم، 1395ق‏،‏ج2، ص 385. (نرم افزار سیره معصومان) 6. طوسی، الغیبه، قم، مؤسسه معارف اسلامی، 1411ق،113ـ 125؛ کراجکی، پیشین، ص140. (نرم افزار سیره معصومان) 7. طوسی، پیشین، ص 428؛ سوره (رعد)، آیه 39. 8. سوره (صافات)، آیه 144. 9. سوره بقره، آیه 50. 10. سوره انبیاء، آیه 69. 11. سوره نساء، آیه 157. 12. سوره انفال، آیه 30. 13. کلینی، الکافی، تهران، اسلامیه، چ دوم، 1362ش، ج1، ص 178. 14. همان، ص180. 15. اقتباس از کتاب چشم به راه مهدی، جمعی از نویسندگان مجله حوزه، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع)، بی تا، ص347 – 341