سنت برگزاری عید غدیر
سنت برگزاری عید غدیر
پاسخ اجمالی:سنت عید غدیر از همان روز برپایی این رویداد مهم توسط پیامبر(ص) انجام گرفته و هر زمان که شیعیان فرصت انجام آن را داشته اند این مهم برگزار شده است.
پاسخ تفصیلی: بزرگداشت این سنت هم مثل بسیاری از سنت های شرعی دیگر به وسیله پیامبراکرم(ص) و در همان روز عید غدیر پایه گذاری شد. نقل شده حسان بن ثابت اولین کس بود که در حضور پیامبر اکرم(ص) و در روز غدیر به گرامیداشت این روز در میان جمعیت مسلمانان حاضر در غدیر خم برخاست و اشعار خود را که با اجازه پیامبر سروده بود با صدای بلند خواند.( سید رضی، خصائص الائمه، ص۴۲.)هر چند بعد از آن حضرت به خاطر اینکه جریان خلافت به ناحق خلافت را غصب کرده بود به طور علنی امکان انجام آن وجود نداشت اما شیعیان هر زمان که فرصت پیدا کرده و از گزند ظالمان زمان در امان مانده بودند این سنت را اجرا کرده اند و در دیگر ازمنه نیز با تمام وجود آن را برگزار کرده اند که به نمونه هایی از آن اشاره می شود:فیاض بن محمد بن عمر طوسی روایتی نقل میکند که امام رضا(ع) روز غدیر را عید میگرفته است. ایشان گروهی از اصحاب را برای افطار نزد خود نگاهداشت و برای خانواده آنها غذا هدایا و لباس و حتی کفش و انگشتر فرستاد.( مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۵، ص۳۲۲)به گفته علامه امینی در سال ۲۵۹ق در قم احمد بن اسحاق قمی نماینده امام حسن عسکری(ع)٬ مراسم جشنی در روز غدیر در خانه خود برگزار کرده بود.( امینی٬ الغدیر فی الکتاب و السنه٬ ۱۴۱۶ق٬ ج۱ ٬ ص۵۳۴) مسعودی (متوفای ۳۴۶ق) تاریخنگار قرن چهارم قمری در التنبیه و الاشراف نوشته است که فرزندان و شیعیان امام علی(ع) این روز را بزرگ میدارند.( مسعودی، التنبیه و الاِشراف، ص۲۲۱) کلینی (متوفای ۳۲۸ق) محدث قرن چهارم نیز در روایتی جشن گرفتن شیعیان را نقل کرده است.( کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۹.)
حکومت آلبویه نیز برای نشان دادن جایگاه این عید، آن را تعطیل و جشن عمومی اعلام کرده و نهادهای حکومتی و مردم را به برگزاری جشنها و آذینبندی شهرها ترغیب کرد.( ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۸ق، ج۱۱، ص۲۷۶) آنان در این جشنها از طبل و شیپور استفاده میکردند، به زیارت مشاهده مشرفه میرفتند و نماز عید اقامه کرده و شتر قربانی میکردند و شب هنگام آتش روشن کرده به جشن و شادی میپرداختند.( ابن جوزی٬ المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک٬ ۱۴۱۲ق٬ ج۱ ٬ ص۱۴) گردیزی که در قرن پنجم می زیسته نیز این روز را جزو روزهای بزرگ اسلامی و اعیاد شیعیان در دوران خود برشمرده است(گردیزی٬ زین الاخبار٬ ۱۳۶۳ش٬ ص۴۶۶)
در مصر خلفای فاطمی عید غدیر را رسمیت دادند و در ایران از سال ۹۰۷ق که شاه اسماعیل صفوی به سلطنت رسید، عید غدیر از اعیاد رسمی است. در سال ۴۸۷ق بیعت با مستعلی بن مستنصر (از حاکمان مصر) در روز عید غدیر خم صورت گرفته است.( ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۸۰)
در جمهوری اسلامی ایران و برخی دیگر از کشورها مثل عراق نیز این روز هرساله گرامی داشته می شود