مدیریت انرژی

مفهوم مدیریت انرژی

منظور از مدیریت انرژی، کاهش میزان مصرف حامل های انرژی و هزینه های انرژی با توجه به موقعیت جغرافیایی، پارامترهای فنی، اقتصادی و زیست محیطی در مصرف کننده نهایی نظیر ساختمان، مجتمع ساختمانی و یا محوطه های اداری، آموزشی و … است. مرحله نخست مدیریت انرژی ساختمان، شناخت وضعیت موجود و ساختار فعلی مصرف انرژی در ساختمان است که این مرحله موسوم به ممیزی انرژی بوده و از مراحل مختلفی تشکیل شده است. ممیزی انرژی قلب مدیریت انرژی بوده و تحلیل مصارف فعلی انرژی، شناسایی گلوگاه های مصرف انرژی و عارضه یابی آنها، ارایه راهکارها و درمان عارضه های مصرف انرژی ساختمان در این مرحله انجام می شود. بعد از شناسایی راهکارها، نقشه اجرای راهکارها تکمیل شده و بر اساس معیارهای فنی و اقتصادی، راهکارهای مدنظر انجام می پذیرد که این مرحله، مرحله دوم مدیریت انرژی است. در مرحله سوم، ارزیابی اثرات راهکارها، میزان ماندگاری و اثربخشی آنها بر وضعیت مصرف انرژی ساختمان با استفاده از روش های متداول ارزیابی، اعتبار سنجی و تأیید انجام می گیرد که در واقع این مرحله میزان موفقیت مدیریت انرژی ساختمان در کوتاه مدت و بلند مدت را بیان می کند. عباراتی نظیر مدیریت انرژی، بهینه سازی انرژی و صرفه جویی انرژی اغلب به جای یکدیگر و با معانی یکسان بکار گرفته می شوند. 

 در صورتی که این مفاهیم با یکدیگر متفاوت هستند و مدیریت انرژی در حکم چتری است که مفاهیم زیرین را تحت پوشش خود می دهد:

اگرچه مدیریت انرژی، یکی از ضروری ترین هسته های مدیریت یک سازمان می تواند در نظر گرفته شود، لیکن در ایران به دلایل مختلفی نظیر قیمت پایین حامل های انرژی، دولتی بودن سازمان های بزرگ و نداشتن دانش فنی، تخصص و مهارت، اهمیت چندانی پیدا نکرده است. منظور از واحد مدیریت انرژی، واحدی در مؤسسات صنعتی است که مجموعه عملیاتی شامل شناخت میزان ونحوه مصرف حامل های انرژی، ثبت اطلاعات مربوطه و تعیین و اجرای راهکارهای لازم جهتکاربرد بهینه انرژی را بر‌عهده دارد.  هر آنچه در مورد ممیزی، مدیریت و برنامه ریزی انرژی نیاز دارید، از قسمت های زیر قابل دسترسی است.

لجستیک چیست؟ وظایف مدیر لجستیک چیست؟

گردش کار (Wo kflow) چیست؟

مدیریت انرژی چیست؟ چگونه باعث کاهش هزینه می‌گردد؟

Table of Co e s

تعریف مدیریت انرژی

مدیریت انرژی فرایند جمع آوری اطلاعات در مورد مکان، زمان، چگونگی و چرایی مصرف انرژی در یک سازمان است، و به کمک آن می توان کارآیی را افزایش و هرینه ها را کاهش داد و همچنین از محیط زیست حفاظت نمود. این فرایند معمولا به گونه ای است که با جمع آوری داده های دقیق و آنی مصرف انرژی که به وسیله سنسور های IOT یا همان اینترنت چیزها و یا PLCها به دست می آیند، آغاز و در ادامه با تحلیل این داده ها به کمک نرم افزارها نواحی ناکارآمد مشخص شده و بر مبنای نتایج تحلیل ها اقداماتی انجام می شود.

برای مثال یک کارخانه از ساختمان‌ها، سوله‌ها، انبارها و تاسیسات زیادی تشکیل شده است که هر یک بخشی از مصرف انرژی کل را به خود اختصاص می‌دهد.

به طور معمول و سنتی هزینه انرژی مصرفی، به عنوان هزینه سربار، در نظر گرفته می‌شود. این در حالی است که بخشی از انرژی به صورت مستقیم با تولید ارتباط دارد و بخش دیگر آن برای بخش پشتیبانی و ستاد هزینه می‌شود. اگر سیستم مدیریت انرژی در یک مجموعه به خوبی پیاده‌سازی شود، هزینه‌های تولید و ستادی به خوبی قابل تفکیک خواهد بود.

تفکیک هزینه‌ها به مجموعه کمک خواهد کرد تا تخمین دقیق‌تری از قیمت تمام شده محصول و همچنین هزینه‌های جانبی داشته باشد. از طرفی اگر هزینه هر بخش به خوبی مشخص شود، شناسایی بخش‌های پر هزینه و تصمیم‌گیری برای بهبود آن ساده‌تر خواهد بود.

مدیریت مصرف انرژی چگونه باعث کاهش هزینه ها می شود؟

پروژه های مدیریت انرژی می توانند از طریق شناسایی مناطق ناکارآمد و انجام اقدامات لازم، باعث صرفه جویی قابل توجهی در هزینه ها گردند. این کار مقدار کل انرژی مورد استفاده در ساختمان، سایت یا شرکت را بیش از ۳۵ درصد کاهش می دهد و به دنبال آن هزینه ها و اثرات مخرب زیست محیطی نیز کاهش می یابد.

۴ مرحله اجرای یک سیستم مدیریت انرژی صنعتی

۱٫ در نظر گرفتن استراتژی برای جمع آوری داده ها

شما نیازمند سنسورها و تجهیزاتی هستید تا داده های دقیق، آنی و ریزبینانه از مکان و زمان انرژی مصرفی فراهم کنند. این داده ها از طریق نصب تجهیزات اندازه گیری بر روی منابع اصلی و بزرگ مصرف انرژی جمع آوری می شوند. مثل مانیتورهای برق نصب شده بر روی تابلوهای توزیع سیستم تهویه طبوع (HVAC) ، کنتورهای اندازه گیری گاز طبیعی نصب شده روی دیگ بخار یا کنتورهای آب قرار گرفته در خط تولید.

هدف از این مرحله دستیابی به پوشش ۸۰ الی ۹۰ درصدی است، به عبارت دیگر بلافاصله داده هایی در مورد اینکه اکثر انرژی آنان کجا مصرف شده، به کاربران نمایش داده می شود.

۲٫ تبدیل داده های مصرف انرژی به اطلاعات سودمند

پس از نصب سیستم نظارتی نوبت به تحلیل و تفسیر داده ها و تبدیل آنها به اطلاعات سودمند می رسد. این کار معمولا به کمک نرم افزارها صورت می گیرد، به این صورت که داده های خام وارد شده را به شکلی دوستانه و معنادار به کاربر ارائه می کنند. نرم افزارهای مدیریت انرژی ممکن است تخصصی یا با کاربری عمومی و یا ساده یا پیچیده باشند.

۳٫ واگذاری مسئولیت تحلیل داده ها

تبدیل اطلاعات به گزارش های معنادار نیازمند دانش خاص و قدری تخصص در زمینه مدیریت انرژی است. این کار می تواند داخل سازمان شما و با امکانات و تیم مهندسی شما صورت گیرد و یا به مشاوران خارجی برونسپاری شود. وظیفه یک مدیر انرژی به شرح زیر است : تفسیر اطلاعاتی که نرم افزار مدیریت انرژی تولید می کند، ترکیب این اطلاعات با دانش سازمان یا فرایند، تعیین اهداف و اندازه گیری پیشرفت در راه دستیابی به آنها.

۴٫ تفسیر نتایج و توافق بر سر یک برنامه اجرایی

پس از تهیه گزارش های مصرف و واگذاری مسئولیت به مدیر انرژی، فرایند مدیریت باید به گونه ای باشد که روابط میان دپارتمان ها را تسهیل و بر سر یک برنامه اجرایی- که تغییراتی که باید اعمال شود را تعیین می کند – به توافق برسند. پیروی از این دستورالعمل و پیش رفتن با این مراحل در مدیریت انرژی مصرف انرژی شما را تا بیش از ۳۵ درصد کاهش می دهد.

سایر مزایا

مزایای کاهش مصرف انرژی تنها به بازگشت مالی محدود نمی شود و فراتر از آن خواهد رفت. مدیریت انرژی صنعتی مزایای جانبی فراوانی دارد. به عنوان مثال یک دیتا سنتر اگرچه در یک مکان کوچک قرار گرفته ولی به بخش های بیشتری از یک سازمان خدمات ارائه می کند. در این صورت می توان هزینه های انرژی مرتبط با آن را به اشتراک گذاشت و با قرار دادن این هزینه ها در صورت حساب سایر واحدهای کسب وکار، کاری کرد که قدرت رقابت میزبان این منبع مشترک افزایش یابد.

به طور مشابه اگر بخشی از یک ساختمان اجاره نشین باشند، به جای آنکه بر سر پرداخت هزینه های انرژی و دریافت شارژ به یک توافق بر مبنای اعداد تخمینی برای هر ماه برسید می توانید به کمک رصد دقیق مصرف برق، گاز و آب و قرار دادن این مبلغ در صورت حساب ماهانه یا هفتگی فرد اجاره نشین، شارژ دریافت کنید.

محیط زیست ما فوق العاده حساس است و ما صدها سال است که به شکل فزاینده ای در حال سوزاندن سوخت های فسیلی هستیم و حتا تقاضای ما رو به افزایش است. کاهش مصرف انرژی اثرات مخرب زیست محیطی مرتبط با آن را نیز کاهش می دهد و بقای سازمان را نیز محتمل تر می کند. دوستدار محیط زیست و سبز بودن سازمان نه تنها به محیط زیست کمک می نماید بلکه می تواند برای آن یک مزیت رقابتی باشد که شرکت را نسبت به سایر رقبا متمایز می کند.

سیستم مدیریت انرژی و استراتژی استفاده از آن

همانطور که گفته شد، سیستم مدیریت انرژی یک سیستم نرم‌افزاری است که با استفاده از سنسورها، کنتورها و PLCها داده‌های خام مصرف انرژی را جمع‌آوری می‌کند.

داده‌های جمع‌آوری شده، بدون تحلیل مناسب اطلاعات خاصی را در اختیار مدیران نمی‌گذارد. سیستم‌های پیشرفته مدیریت انرژی، داده‌ها را به صورت گزارش‌های تحلیلی و مدیریتی ارائه می‌کنند. از طرفی سیستم‌های یکپارچه سازمانی مانند ERPها می‌توانند با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده و به صورت خودکار، هزینه هر بخش را محاسبه کرده و هزینه تمام شده تولید را به صورت دقیق در صورت‌های مالی درج نمایند.

بخش بزرگ از هزینه‌های سیستم مدیریت انرژی مربوط به سنسورها و PLCها می‌باشد. سازمان‌ها می‌توانند با توجه به نیاز خود، بخش‌های مهمتر و حساس‌تر را به این سیستم مجهز کنند. بهترین استراتژی در این راستا این است که بخش‌های تولیدی در اولویت قرار گیرد.

برای آشنایی بیشتر با سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) مقاله مربوط به آن را مطالعه نمایید.

بهناز بختیاری

مطالب مرتبط

مدیریت دانش چیست؟ – مزایای به کارگیری استراتژی مدیریت دانش

گردش کار (Wo kflow) چیست؟

لجستیک چیست؟ وظایف مدیر لجستیک چیست؟

پاسخی بگذارید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دیدگاه

نام *

ایمیل *

وب‌سایت

ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم.

لطفا پاسخ را به عدد انگلیسی وارد کنید:

مدیریت انرژی

خانه » مطلب جدید » مدیریت انرژی