مراحل سیر و سلوک و رسیدن به ایمان و یقین کامل کدام است؟…
[ad_1]
مراحل سیر و سلوک
در جواب به این سؤال، توجّه به چند نکته بایسته است:
یکم. سیر و سلوک عبد به سوى خدا، سیرى عمودى است، نه افقى و مقصود از عمودى، عمودى در هندسه الهى است، نه در هندسه طبیعى؛ یعنى، راه یافتن به مکانت برتر است، نه رفتن به مکانى برتر.
دوّم. این سیر باطنى و عمودى، مسافت و مسیرى دارد و مسافت و مسیر را مىتوان به درجات گوناگون تقسیم کرد. سالکان این راه، سفرنامه خود را به صورت «رساله سیر و سلوک» بازگو کردهاند.
سوّم. کسى که براى نخستین بار این راه را طى مىکند، آن را بدون نام و نشان مىپیماید و علایم آن را در خود مىبیند و آنچه را که یافت، به عنوان علامت و منزلگاه ذکر مىکند تا براى دیگران، پیمودن آن راه آسان باشد. اولیا و انبیا(علیهم السلام)، بدون تعلیم بشرى، مبتکران سیر و سلوکاند و این راه را بدون معلم بشرى، با دشوارى پیموده و راههاى بسته را باز و علامتگذارى کردهاند و همه سالکان عارف، شاگردان آنان هستند.
چهارم. «یقین» در حد اعلاى خود و در برترین رتبه خویش، بر اساس مراحل سیر و سلوک عارفان – که منطبق با آیات و روایات و مبتنى بر برهانهاى عقلى است – یکى از مراحل است و نه تنها و آخرین مرحله.
با توجّه به مطالب یاد شده، افرادى که به مرحله «یقین»؛ بلکه بالاتر از آن رسیدهاند؛ بنابر اطلاعات و آگاهى ما، انگشت شمار بودهاند و حالات و درجات بسیارى از آنان، پس از مرگشان آشکار شده است؛ چرا که کتمان و نگه داشتن سرّ، شرط تداوم و تکامل راه است. آنچه که مىتوان در زمان حاضر گفت، عارفانى چون سیدعلى قاضى، انصارى همدانى، الهى (برادر علامه طباطبایى)، امام خمینى، شیخ جواد ملکى تبریزى، علامه طباطبایى، آیتاللّه بهجت و … به مرحله یقین؛ بلکه بالاتر از آن رسیدهاند.
در پایان جواب، حدیث ذیل را هدیه کرده و به اندیشه در آن توصیه مىکنیم:
امام صادق(علیهم السلام) مىفرماید: «خداوند متعال عزّ و جل ایمان را بر اساس هفت بخش نهاده است: 1. احسان و نیکوکارى، 2. صدق و راستى، 3. یقین، 4. رضا، 5. وفا، 6. علم، 7. بردبارى.
سپس این بخشها و سهمها را در میان انسان ها تقسیم فرمود. آن که خداوند متعال متعال این هفت سهم را در او برقرار ساخت، فردى است که داراى ایمان کامل مىباشد. پروردگار عالم، به برخى از انسان ها یک سهم و به برخى دیگر دو سهم و به عدهاى سه سهم را اعطا فرموده است. این عطا تا آنجا پیش مىرود که گروهى، از تمام هفت سهم ایمان برخوردار مىگردند. کسى که واجد یک سهم از ایمان است و بیش از آن توانایى ندارد، دو سهم را به او تحمیل نکنید و کسى که داراى دو سهم است، به اندازه سه سهم تحمیل ننمایید و … زیرا با این کار بارشان را سنگین مىسازید. از این رو باید به تدریج، بر هفت سهم ایمان (ایمان کامل) دست یابند». اصول کافى، ج 3، صص 83 – 85.
اى خداى با عطاى با وفارحم کن بر عمر رفته در جفا
مثنوى، دفتر اول، بیت 2189.
[ad_2]