نمیدانم دانشگاه بروم یا حوزه علمیه!

پرسش: با وجود تمام کششها ،رغبت ها و انگیزه هایی که خانواده و دوستانم برای ادامه تحصیل حتی تا مقطع دکترا در من ایجاد می کنند ولی وقتی با خودم خلوت می کنم می بینم این برای من بهتر نیست.وبه علوم دینی وحوزه علاقه دارم مرا راهنمایی کنید.

پاسخ: قبل از هر چیز بزرگی و بزرگواری روح معنوی شما را می ستاییم و امیدواریم با تلاش بیش از پیش و تصمیم گیری منطقی مسیر زندگی سعادتمندی را پیش رو داشته باشید در این باره گفتنی است؛ گرایش به یادگیری علوم به انگیزه های مختلف صورت می گیرد و به طور معمول نیازهای اولیه حیاتی و طبیعی و محسوس جاذبه های بیشتری برای آدم ها دارد. لذا برای فراهم سازی بیشتر آسایش و تسلط بیشتر بر طبیعت، گرایش های مختلف دانشی و تخصص های فراوان به وجود آمده است. اما تنها وارستگان و ژرف اندیشان هستند که فراتر از نیازهای اولیه طبیعی و محسوسات به ارتباط نهانی دانش ها و ارتباط دنیا هستی با آفریننده آن فکر می کنند و از هدفمندی این همه جنب و جوش ها سخن به میان می آورند.
مهمترین رسالت دین ایجاد انگیزه فراطبیعی در میان آدم ها و جهت دهی صحیح به تلاش های روزانه است به طوری که علاوه بر تأمین نیازهای روزمره زندگی، به هدفمندی و تلاش برای دستیابی به مقصود هستی اقدام کند. از این رو در فرهنگ اسلامی تمام دانش های مورد نیاز برای زندگی بشری دارای اهمیت است و توصیه شده به مقدار لازم و نیاز جامعه، انسانها برای فراگیری آن اقدام کنند و از آن به «واجب کفایی» تعبیر شده است.
اما برای همه آدم ها در هر مرتبه دانشی که قرار دارند توجه به هدف و هدفمندی دنیا و ایمان به مبدأ و معاد لازم و «واجب عینی» شمرده شده است و غفلت اکثریت جامعه بشری جای تأسف دارد زیرا حتی از علوم تجربی و مهندسی نیز می توان به آن هدف مقدس دست یافت و منافاتی با زندگی روزمره ندارد، لذا از نظر قرآن و روایات، دانش وسیله است نه هدف؛ آن هم وسیله‏اى که آدم را به کمال مى‏رساند و دنیا و آخرت او را آباد مى‏کند. گفتنى است که ارزش هر دانش به ارزش موضوع آن دانش است و در این جهت علوم الهى و دینى – با توجه به موضوع آن – از سایر علوم اشرف و برتر است؛ ولى این بدین‏معنا نیست که علوم دیگر بى‏اهمیت و بدون ارزش است و دانش نیست.
در نگاه کلى قرآن، هر دانشى که آدم را به دنیاپرستى سوق دهد و به چنگال مادیات بسپرد و فهم و شعور او را به طرف خواب و عیش و نوش بکشاند هدف نهایى او را تنها وصول به مادیات قرار دهد، چیزى جز ضلالت و گمراهى نیست.
در قرآن کریم آمده است: «ذلک مبلغهم من الدانش ان ربک هو ادانش بمن ضل عن سبیله؛ این آخرین حد آگاهى آنها است و خداوند متعال به حال آن که از راه حق گمراه شده آگاه است»، (نجم، آیه 30). پس علوم غیردینى نیز مى‏تواند نقش‏آفرین بوده و موجبات سعادت آدمى را فراهم کند. این در صورتى است که هدف تلقى نشود، بلکه وسیله پیشرفت و رسیدن به کمال باشد. از طرف دیگر علوم دینى نیز اگر طالب آن قصد رسیدن به دنیا را داشته باشد، موجب بدبختى آدم مى‏شود.
خلاصه این که دانشی که در روایات و آیات بر آن تأکید شده و از آن تمجید گشته و به عنوان اشرف علوم محسوب می گردد دانش خداشناسی است زیرا معلوم این دانش از معلوم سایر علوم برتر و اشرف است و هر دانشی به اندازه معلوم خود ارزش دارد و روشن است که کسب معرفت و دنیا بینی و خداشناسی منحصر به یک رشته نیست.
شخصی ممکن است از دانش شیمی آن چنان خدا را بشناسد که از مطالعه کتاب های دینی نشناسد – پس آن چه مهم است شناخت کیمیای هستی است – البته باید پذیرفت بعضی از علوم و رشته ها به این هدف نزدیک تر و کم واسطه ترند. در غیر این صورت از علوم مختلف به عنوان فضل نام برده شده نه کمال.

اما درباره ورود به حوزه: به نظر مى‏رسد شما براى ورود به حوزه دانشیه مشکل چندانى نداشته باشید، در عین حال لازم است در تصمیم‏گیرى خود شناخت، آگاهى و تدبیر لازم را معمول دارید. در این رابطه به اختصار، نکاتى را به اطلاع مى‏رساند. ولى لازم است خود شما با مراجعه به حوزه و دوستان حوزوى، اطلاعات افزون‏ترى کسب کنید. پیش از هر چیز باید هدف اصلى خود از تحصیل در حوزه دانشیه را مشخص نمایید. احتمالا انگیزه و محرک شما در این رابطه یک یا چند از موارد زیر است:
1) جست وجوى کمالات نفسانى و معنوى. در صورتى که انگیزه این باشد باید گفت: هر چند حوزه دانشیه محیط مساعدترى براى کسب فضایل روحانى است، ولى چنان نیست که در محیط دانشگاهى نتوان بدان رسید. به عبارت دیگر، رسیدن به آنها بیش از هر چیز به عزم و همت و اراده جدى شما و عنایات حق تعالى بستگى دارد، نه به محیط.
2) افزایش اطلاعات دینى. نیل به این هدف نیز با برنامه‏ریزى مطالعاتى منظم در کنار دروس دانشگاهى میسر است. حتى در کنار آنها مى‏توان از نوار یا دوستان روحانى براى گرفتن برخى از دروس ابتدایى حوزوى استفاده نمود و پس از اتمام تحصیلات دانشگاهى نیز مى‏توان در کنار فعالیت‏هاى شغلى این گونه مطالعات و دروس جانبى را استمرار بخشید.
3) تخصص یابى در علوم مختلف دینى و خدمت در مسیر اعتلاى دانش و فرهنگ دینى جامعه.
اگر چنین آرمان بلند و ارزشمندى را منظور دارید مى‏توانید پس از اتمام تحصیلات دانشگاهى حداقل تا مرحله کارشناسى، به حوزه وارد شوید و در مدرسه‏هاى مربوط به فارغ‏التحصیلان دانشگاهى شرکت کنید. حال اگر جدا با توجه به بند (3) خواستار تحصیل در حوزه دانشیه هستید، ورودتان را میمون و مبارک مى‏شماریم ولیکن این نکته را نیز خاطر نشان مى‏سازیم که دروس حوزوى بر اثر گستردگى بسیار، خیلى دیرتر از آنچه در دانشگاه‏ها مشهود است، آثار و ثمرات خود را ظاهر مى‏سازد؛ البته با عمق و ژرفاى بیشتر. بنابراین علاقه‏مندان به دانش‏هاى حوزوى باید با همت و استوارى، عمرخود را وقف دانش و دانش سازند و با جان و دل و چشم پوشى از یک‏سرى تمایلات مادى و دنیایى؛ مانند: عنوان، پول و … در مسیر دین و علوم دینى ره سپارند و تنها در این صورت دست حق یار و مددکارشان خواهدبود.
با دو قبله در ره معبود نتوان زد قدم یا رضاى دوست باید یا هواى خویشتن
در پایان گفتنی است دانشجوی عزیز، شرح حال شما حکایت از لطف خاص خداوند متعال نسبت به شما دارد و لذت مناجات با او و شدت محبت به اهلبیت علیهم السلام نشان از قرین شدن توفیقات الهی برای شماست این لطف و عنایت الهی را غنیمت شمرده و بدانید تحت سرپرستی خاص خداوند متعال هستید. چنان که در قرآن مجید می خوانیم: «الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الهی النور» خداوند متعال ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده اند آنان را از تاریکی ها به سوی نور راهبری می کند. (سوره بقره، آیه 255)
اما به شما توصیه می کنیم جهت پایداری در طی مسیر، بهترین روش تعدیل احساسات لطیف است. اگر چه برخی حالات معنوی شما کم می شود. به همین جهت گفته شده است «رهرو آنست که آهسته و پیوسته رود» به ویژه برای افراد همچون شما که در یک موقعیت تحصیلی هستید باید به گونه ای سیر معنوی و باطنی خود را طی کنید که در میان اطرافیان حساسیت بوجود نیاید. از نشانه های مردان خدا آن است که در میان انسانها هستند اما گمنام هستند. نه آنکه کسی نام آنان را نمی شناسد بلکه منظور این است که مانند دیگر انسانها کار می کنند و رفت و آمد می کنند اما از بلندای روح آنان و شعله های وصل و هجران آنان با خدا کمتر کسی آگاه است. و در این مقطع، فعالیت های فرهنگی و مطالعات متفرقه را به حداقل برسانید و تنها به گذراندن موفقیت آمیز دوره دانشگاه تلاش کنید.
با توجه به شرایط سنی شما پس از پایان دوره دانشگاه و حتی بعد از – ازدواج و اشتغال – درس های حوزه اگر چه به طور پاره وقت و یا نیمه حضوری آغاز کنید و رفته رفته در صورت تست ذوق و سلیقه خود برای ادامه تحصیل از مقدار کار بکاهید و به ساعات درسی اضافه کنید.
انتخاب این مسیر دارای فوایدی به شرح ذیل است:
1. بدون حساسیت و مزاحمت از سوی اطرافیان می توانید به مقصود خود برسید [اگر چه در مدت زمان طولانی تر].
2. قدرت انتخاب خود را برای شغل و یا ادامه تحصیل هم چنان حفظ کرده اید بدون این که پل های پشت سر خود را خراب کنید و راه بازگشت نداشته باشید.
3. به نیازهای عاطفی و مادی خود در کنار مسائل معنوی پاسخ داده اید و ریسک لغزش و پشیمانی برای شما کمتر می باشد.
لازم به ذکر است تعداد بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی پس از کارشناسی و ارشد به حوزه وارد شده اند و با امکانات ویژه با شتاب خوبی دروس حوزوی را می گذرانند، لذا نگران دیر آمدن به حوزه نباشید بلکه کسانی که با تحصیلات دانشگاهی به حوزه می آیند به طور معمول از کارآیی بیشتری برای جامعه برخوردارند.
برای شما آرزوی موفقیت داریم و منتظر مکاتبات بعدی شما هستیم.
[ad_2]

دکمه بازگشت به بالا