[ad_1]
در موقف «میزان» عمل سنجیده مىشود. اما در موقف «حساب» عامل و عمل کننده به سنجش در مىآیند. این موقف نیز از توقفگاههاى سخت قیامت است که مىبایست خود را براى آن آماده کرد:
(اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسابُهُمْ وَ هُمْ فِى غَفْلَهٍ مُعْرِضُونَ)؛ «حساب انسانها نزدیک شده در حالى که آنها در غفلت و روى گردانىاند».انبیاء (21)، آیه 1.
در آن روز همه انسانهاان – بجز گروهى که قبلاً استثنا شده بودند – در دادگاه عدل الهى حاضر مىشوند و پاسخگو خواهند بود:
(وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ)؛ «آنها را نگهدارید، که باید بازپرسى شوند».صافات (37)، آیه 24.
روزى که کتابها بیرون مىآیند: «وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ»؛تکویر (81)، آیه 10. «در آن هنگام که نامهاى اعمال گشوده مىشود».
و هر کس کتاب خود را به گردن خود دارد: (وَ کُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِى عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ کِتاباً یَلْقاهُ مَنْشُوراً اقْرَأْ کِتابَکَ کَفى بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیباً)؛اسراء (17)، آیه 13 – 14. «و هر آدمى، اعمالش را بر گردنش آویختهایم؛ و روز قیامت، کتابى براى او بیرون مىآوریم که آن را در برابر خود، گشوده مىبیند کتابت را بخوانى، کافى است که امروز، خود حسابگر خویش باشى».
یعنى در دنیا به دنبال چه کسى بودید، در آخرت نیز پشت سر او به صحنه قیامت وارد مىشوید. انسانها به رغم اختلافهاى بسیارى که دارند، در روز حسابرسى به دو دسته کلى تقسیم مىشوند، یا نامه عملشان به دست راستشان داده مىشود و آنها کسانىاند که موقف حساب را به سلامت گذراندهاند و پاداش آنان نیز بهشت برین است و یا نامه عملشان از پشت سر یا به دست چپشان داده مىشود و آنها کسانىاند که نقد دنیا را به بیهودگى باختهاند و جزاى آنها دوزخ است:
(یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِىَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ فَأُولئِکَ یَقْرَؤُنَ کِتابَهُمْ وَ لا یُظْلَمُونَ فَتِیلاً)؛اسراء (17)، آیه 71. «روزى را که هر گروهى را با پیشوایشان مىخوانیم. کسانى که نامه عملشان به دست راستشان داده شود، آن را مىخوانند؛ و به قدر رشته شکاف هسته خرمایى به آنان ستم نمىشود».
(یَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لا تَخْفى مِنْکُمْ خافِیَهٌ فَأَمَّا مَنْ أُوتِىَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ فَیَقُولُ هاؤُمُ اقْرَؤُا کِتابِیَهْ إِنِّى ظَنَنْتُ أَنِّى مُلاقٍ حِسابِیَهْ فَهُوَ فِى عِیشَهٍ راضِیَهٍ فِى جَنَّهٍ عالِیَهٍ قُطُوفُها دانِیَهٌ کُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِیئاً بِما أَسْلَفْتُمْ فِى الْأَیَّامِ الْخالِیَهِ)؛حاقه (69)، آیات 18 – 24.
«در آن روز همگى به پیشگاه خدا عرضه مىشوید و چیزى از کارهاى شما پنهان نمىماند. پس کسى که نامه اعمالش را به دست راستش دهند، فریاد مىزند: نامه اعمال مرا بگیرید و بخوانید، من یقین داشتم که به حساب کردارم مىرسم؛ او در زندگانى رضایتبخشى قرار خواهد داشت؛ در بهشتى عالى که میوههایش در دسترس است. بخورید و بیاشامید، گوارا در برابر کردارى که در روزگاران گذشته انجام دادید».
این دسته اول، مؤمنانىاند که حسابشان پاک بوده و پاداش نیکو از خداوند متعال متعال دریافت مىکنند. اما دسته دوم، گرفتار عمل ناشایسته خود مىشوند:
(وَ أَمَّا مَنْ أُوتِىَ کِتابَهُ بِشِمالِهِ فَیَقُولُ یا لَیْتَنِى لَمْ أُوتَ کِتابِیَهْ وَ لَمْ أَدْرِ ما حِسابِیَهْ یا لَیْتَها کانَتِ الْقاضِیَهَ ما أَغْنى عَنِّى مالِیَهْ هَلَکَ عَنِّى سُلْطانِیَهْ خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ ثُمَّ فِى سِلْسِلَهٍ ذَرْعُها سَبْعُونَ ذِراعاً فَاسْلُکُوهُ إِنَّهُ کانَ لایُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ وَ لایَحُضُّ عَلى طَعامِ الْمِسْکِینِ فَلَیْسَ لَهُ الْیَوْمَ هاهُنا حَمِیمٌ وَ لا طَعامٌ إِلاَّ مِنْ غِسْلِینٍ لا یَأْکُلُهُ إِلاَّ الْخاطِؤُنَ)؛حاقه (69)، آیات 25 – 37؛ مرحوم سید بن طاووس از بزرگان دانشمندان شیعه در اعمال شب قدر در کتاب شریف اقبال الاعمال براى آمادگى دعاى خالص مىنویسد: این گونه آیات قرآن که اشاره به حالات بهشتیان و دوزخیان را دارد، بخوانید در حالى که خود را در صحراى محشر فرض مىکنید، از سوى به سمت راست خود نگاه کنید و آیات ثواب و مربوط به بهشتیان را بخوانید و با دل خود ملاحظه کنید که دیگران در راحت و نعمت هستند. و دستان خود را بر گردن خود قفل کنید و آیات عذاب را بخوانید و خود را در عذاب ببینید و آنگاه در پیشگاه خداوند متعال استغفار صادقانه کنید. آرى اگر ما در همین دنیا و به ویژه در شبهاى قدر، حساب خود را پاک کنیم، یقیناً در آن مواقف توقفى به مراتب کوتاه خواهیم داشت. «اما کسى که نامه اعمالش را به دست چپش بدهند، مىگوید: اى کاش هرگز نامه کردارم را به من نمىدادند! و نمىدانستم حساب من چیست؟ اى کاش مرگم فرا مىرسید! مال و ثروتم هرگز مرا بىنیاز نکرد! قدرت من نیز از دست رفت! او را بگیرید و در بند و زنجیرش کنید؛ سپس او را در دوزخ بیفکنند. بعد او را به زنجیرى که هفتاد ذراع است، ببندید؛ زیرا او هرگز به خداوند متعال بزرگ ایمان نمىآورد و هرگز انسانها را بر اطعام مستمندان تشویق نمىکرد. از این رو، امروز هم در اینجا یار مهربانى ندارد و نه طعامى، جز از چرک و خون، غذایى که جز خطاکاران آن را نمىخورند».
ما خداوند متعال را ملاقات مىکنیم؛ منتها برخى به پاى خود مىروند و به اسم جمال الهى دیدار مىکنند و در عیش و رحمت هستند و حسابشان نیز ساده و سریع است؛ اما برخى را مىبرند و به جلال الهى مىبرند و به آنها سخت خواهد گذشت:
(یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّکَ کادِحٌ إِلى رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاقِیهِ فَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ فَسَوْفَ یُحاسَبُ حِساباً یَسِیراً وَ یَنْقَلِبُ إِلى أَهْلِهِ مَسْرُوراً وَ أَمَّا مَنْ أُوتِىَ کِتابَهُ وَراءَ ظَهْرِهِ فَسَوْفَ یَدْعُوا ثُبُوراً وَ یَصْلى سَعِیراً إِنَّهُ کانَ فِى أَهْلِهِ مَسْرُوراً إِنَّهُ ظَنَّ أَنْ لَنْ یَحُورَ بَلى إِنَّ رَبَّهُ کانَ بِهِ بَصیراً)؛انشقاق (84)، آیات 6 – 15؛ درباره حساب آیات بسیار است. براى نمونه ر.ک: جاثیه (45)، آیه 29 و 30؛ رعد (13)، آیه 41؛ نور(24)، آیه 38 – 39؛ نجم (53)، آیه 31؛ بقره (2)، آیه 284؛ زلزال (99)، آیات 6 – 8. «اى آدم! تو با تلاش و رنج به سوى پروردگارت مىروى و او را ملاقات خواهى کرد. پس کسى که نامه اعمالش به دست راستش داده شود، به زودى حساب آسانى براى او مىشود و خوشحال به اهل و خانوادهاش بازمىگردد. اما کسى که نامه اعمالش به پشت سرش داده شود، به زودى فریاد مىزند؛ واى بر من که هلاک شدم! و در شعلههاى سوزان آتش مىسوزد؛ زیرا او در میان خانوادهاش پیوسته [از کفر و معصیت خود] شادمان بود. او گمان مىکرد هرگز بازگشت نمىکند! آرى، پروردگارش نسبت به او بینا بود».
[ad_2]
ارسال دیدگاه