آیا مادر زن محرم است؟ پدر شوهر بر عروس محرم است؟ بعد طلاق چه؟

[ad_1]

این مسأله یعنی محرمیت داماد با مادر زن و عروس با پدر شوهر، براساس صریح آیه 23 سوره نساء است که درباره محارم می فرماید: «حرمت علیکم… امهات نسائکم … و حلائل ابناء کم الذین من اصلابکم و أن تجمعوا بین الاختین…» همان طور که در آیه 31 به عدم لزوم پوشش زینت از دید پدر شوهر اشاره شده است فقهاء اسلام نیز در این حکم اتفاق نظر دارند.

اما علت محرمیت و عدم آن چیست؟!
محرمیت نوعی حکم اعتباری است. البته مبتنی بر مصلحت هایی که در جعل این حکم نهفته است. یکی از آن مصالح ایجاد رابطه ای صمیمی و درون قلبی میان دو نفر که به سبب ایجاد چنین رابطه ای، عموما احتمال سوء نیت و یا خیانت از بین می رود و از این رو، دو نفر که با هم محرم هستند می توانند موهای سر و یا بدن هم را به شرط صحت نیت و عدم سوء ظن، ببینند.
علاوه بر آن که رابطه نسبی یا مهری (از طریق خویشاوندی در ازدواج) یا رضاعی (شیر خوردن) رابطه ای خانوادگی بسیار نزدیک تر و عاطفی تر از روابط دیگر دارند به نحوی که پیوند آنها با یکدیگر از طریق ازدواج مفسده های گوناگون پزشکی (جسمی) و عاطفی و روحی (از هم پاشیدن کانون خانواده) و… دارد لذا ممنوعیت و حرمت ازدواج با خواهر و مادر و برخی دیگر از محارم که در شریعت اسلامی مقرر شده است در سایر ملل نه حتی مسیحی و یهودی بلکه سیر نحله ها و فرقه ها وجود دارد.
حقیقت این حکم نیز مانند بسیاری دیگر از احکام بر ما پوشیده است و چون ما از مصالح خود به نحو کامل با خبر نیستیم، خداوند متعال در دایره معقولات ما تخفیفی داده و براساس لطف بی پایان خود، در چنین مواردی که جهل ما مانع رسیدن به حقیقت بوده، قوانینی را که در بردارنده سلامت روحی و اجتماعی ما است، جعل نموده که از آنها به تعبدیات یاد می شود.
هر چند که به مرور زمان و تحقیقات گسترده، در زمینه های روان شناختی، پزشکی، انسان ها شناسی و.. پی به علل برخی از این احکام، خصوصا در حیطه مسائل حقوقی برده ایم اما راه بسیار طولانی است و ما نمی توانیم ادعا کنیم که همه چیز را درباره خود و تعاملات آدمی دانسته ایم.
محرمیت نیز میان آدم ها، براساس ویژگی های آدمیان و خواستگاه فطری ایشان، از جانب خداوند متعال متعال قرار داده شده است.

محرمیت در اسلام بر سه گونه است:
الف. محرمیت نسبی که براساس صلب و رابطه خویشاوندی است؛ مثل خواهر و برادر.
ب. محرمیت به مصاهره که براساس ایجاد زوجیت میان دو نفر و خویشان آنها ایجاد می شود؛ مثل محرمیت داماد با مادرزن و عروس با پدر شوهر.
ج. محرمیت به رضاع که براساس پدیدار شدن رابطه فرزندی، در اثر شیرخوردن با شرایط خاص خودش، ایجاد می شود.
حال در مورد محرمیت به مصاهره، فرض کنید که قرار بود داماد با مادر زن و یا عروس با پدر شوهرش، نامحرم قلمداد شده و چون دیگر انسان ها، موظف به رعایت حجاب می شدند با چنین شرایطی، عملا وظایفی برای مکلفین وضع می شد که خارج از عهده ایشان بوده و قادر به رعایت صحیح آن نمی بودند.
از طرفی دیگر ایجاد رابطه محرمیت میان مادرزن و پدر شوهر برای داماد و عروس از نحوه محرمیت فرزندی است که تلنگری است برای ما، به خاطر حفظ احترامات و ایجاد اعتماد طرفینی و نهایتا رابطه ای صمیمی میان خانواده و فرد جدید الورود.
خداوند متعال تعالی نیز با نظر به تمامی این مصالح، حکم محرمیت و یا عدم آن را به منظور خروج ما از سرگردانی قرار داد تا روابط آدم ها با یکدیگر دچار تزلزل نشده و نهایتا آدمی به خاطر تمایلاتی که در وجودش نهان دارد به بیراه نرفته خود و جامعه را به تباهی نکشاند.
در پایان باز هم تأکید می کنیم ما ضمن ارج نهادن به شناخت های عقلانی، به عجز و ناتوانی و محدودیت هایی ادراکات عقلانی اعتراف می کنیم در عصر پست مدرن تازه عده ای که در عصر مدرنیته یعنی شاید کمتر از یک قرن پیش علم را مدار همه چیز می دانستند می گویند ما به هیچ چیز هیچ علم یقینی و کلی نداریم.
ویلیام جیمز روانشناس معروف و بنیانگذار مکتب پراگماتیسم می گویند معلومات مادر مقابل مجهولات ما قطره ای در مقابل اقیانوس ها است. لذا با باور به خداوند متعال حکیم و علم و قادر مطلق که فیاض علی الاطلاق است در می یابیم که تمام دستورات الهی حتما دارای حکمتی است گرچه ما پی به اسرار و حکمت های آن نبریم.

محرمیت پدر شوهر و مادر زن بعد از طلاق

آیا بعد از طلاق پدرشوهر همچنان بر عروس و مادر زن بر داماد محرم است ؟
پاسخ :
بله. طلاق باعث می شود که زن و شوهر بر یکدیگر نامحرم بشوند ولی پدر شوهر همچنان به عروس محرم است و مادر زن همچنان بر داماد محرم است .

دکمه بازگشت به بالا