درباره ابعاد عرفان و اخلاقى نهضت امام حسین(ع) توضیح دهید.

پاسخ :

ستارگان هیچ آسمانى مانند ستارگان آسمان کربلا، این همه شکوه، عظمت و فضیلت را به تماشا ننشسته است! آفتاب در هیچ روزى مانند روز عاشورا با تردید و دل لرزان و رنگ پریده، رخ ننموده است! هیچ نقطه‏اى بر روى زمین به اندازه نینوا، اوج زشتى و زیبایى را در کنار یکدیگر به تماشا نگذاشته است! در طول تاریخ هیچ حادثه‏اى مانند نهضت حسینى، این همه پیام براى انسان و انسانیت نداشته است: در سرزمین طف «توحید» دوباره زاده شد؛ «عشق» تفسیر و معنا شد؛ «قرآن» جانى تازه یافت، پرده از راز «سجده فرشتگان» بر آدم(ع) به کنار رفت و در یک کلام خداوند با همه جلال و جمالش تجلّى نمود. از نهر علقمه و در کنار لب‏هاى خشکیده عباس(ع)، آب معرفت، غیرت، آزادگى و از خود گذشتگى تا ابد بر زمین تشنه دل‏هاى حقیقت جو جارى گشت. علم علمدار دشت تفتیده و خونین کربلا، به نشانه پیروزى حق بر باطل ماندگارى فضیلت و زیبایى و زوال پلیدى و زشتى هماره در اهتزاز است. کربلا مکتب تمام عیار معرفت و انسان سازى است. هیچ دانشگاهى همانند دانشگاه کربلا، چنین فارغ التحصیلانى موفق و پیروز نداشته است. گوناگونى دانش پژوهان در هیچ مرکز آموزشى، همانند «کربلا» نیست. در کلاس معرفت، عشق، عظمت، استقامت در راه هدف، صبر، شجاعت و بندگى خالصانه؛ پیر مرد کهنسال و طفل شیر خوار و جوان نورس و زن شیر دل عفیف و غلام سیاه جانباز همه در کنار هم نشستند و از آموزگار بزرگ شهادت نکته‏ها آموختند. آن شاگردان لایق چنان از آن آموزش‏هاى سخت و امتحانات سنگین سر بلند بیرون آمدند که نام‏شان در کنار نام پاک امام‏شان بر جریده عالم جاودانه گشت و به سلام و درود ویژه امام عصر (عج) در زیارت معروف «ناحیه مقدسه» مفتخر گشتند. P}هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق‏{E}ثبت است بر جریده عالم دوام ما{P لحظه لحظه حادثه عاشورا از عطر معرفت، فضیلت و اخلاق آکنده است و جاى جاى سر زمین کربلا، نشان از بزرگى روح بندگى و تسلیم در برابر حق دارد. برگ برگ دفتر حماسه جاوید کربلا، با خطوط عظمت، عبودیت، عزّت و افتخار نوشته شده و چون بررسى همه جانبه این دفتر و مطالعه همه سطرهاى زرین آن، در حوصله این نوشتار نیست، تنها نگاهى به برخى برگ‏هاى درخشان آن مى‏اندازیم: T}یک. پرتوى از عظمت و معرفت و اخلاق امام حسین(ع){T دعوت به توحید با گفتار و در عمل، بدون شک محور همه معارف آسمانى و اساس دعوت همه پیامبران الهى است. همه مراحل قیام پر شکوه امام حسین(ع)، از آغاز تا پایان در توحید موج مى‏زند. آن حضرت از اولین قدم تا آخرین نفس، لحظه‏اى از یاد حق و حمد و ثنا و شکر او غافل نبود. سخن نخست او در هنگام حرکت از مکه به سوى عراق H}«الحمدلله و ماشاءالله و لاحول و لا قوه الا بالله» {Hبود. در واپسین لحظات زندگى نیز – در آن هنگام که خون آلود و داغدار و تشنه کام بر زمین افتاده بود و نگاه مبارکش به سوى آسمان بود – چنین فرمود: H}«صبرا على قضائک یا رب لامعبود سواک یا غیاث المستغیثین»{H؛ «پروردگارا، از تو صبر بر قضا و حکمت را خواستارم، معبودى جز تو نیست، اى پناه پناه آورندگان!»V}على سعادت پرور، فروغ شهادت، ص‏185.{V T}دو. انجام وظیفه الهى و تحکیم ارزش‏هاى انسانى‏{T هر شخص که پا به میدان مبارزه مى‏گذارد و در مقابل دشمن صف آرایى مى‏کند، به دنبال پیروزى خود و شکست دشمن است و حسین بن على(ع) نیز از این قانون مستثنا نیست؛ ولى شکست و پیروزى از نظر آن حضرت(ع) مفهوم دیگرى دارد که براى برخى درک و تصور آن دشوار است. پیروزى از نظر امام(ع) انجام دادن وظیفه الهى و به پایان بردن مسؤولیت شرعى و تحکیم ارزش‏هاى انسانى است؛ خواه در این راستا پیروزى ظاهرى به دست آید، یا نه. به همین جهت است که وقتى «طرماح بن عدى» – که از ارادتمندان و شیعیان خاص خاندان پیامبر(ص) و از دوستداران امیرالمؤمنین(ع) و حسین بن على(ع) است – دریکى از منازل بین راه با امام حسین(ع) برخورد مى‏کند و امام(ع) اوضاع کوفه را از او مى‏پرسد، در پاسخ مى‏گوید: بزرگان و سران قبایل کوفه با گرفتن جایزه و رشوه‏هاى سنگین از سوى «ابن زیاد» با دشمن سازش کرده و سایر مردم قلبشان با شما و شمشیرشان بر شما است. اى فرزند پیامبر! تو را به خدا سوگند از این سفر برگرد و به سوى قبیله طى که محل سکونت من است حرکت نما که آن جا منطقه‏اى امن و دور از تعرض و تجاوز دشمن است. اباعبدلله(ع) توجه «طرماح» را به نکته مهمى که همان انجام مسؤولیت الهى و تبلور بخشیدن به ارزش‏هاى انسانى از جمله لزوم وفاى به عهد و پیمان است جلب مى‏کند و مى‏فرماید: «میان ما و مردم کوفه عهد و پیمانى است که به جهت آن، امکان برگشت براى ما نیست تا ببینیم عاقبت کار به کجا مى‏انجامد»؛ یعنى، ما به آنها وعده حرکت به سوى کوفه و برعهده گرفتن امامت و رهبرى و هدایت مردم این شهر را داده‏ایم و آنان نیز وعده هر نوع کمک و پشتیبانى داده‏اند. بر ما است که به عهد خود وفا کنیم؛ گرچه در این راه با انواع خطر مواجه گردیم؛ چه مردم کوفه بر عهد خود استوار باشند چه پیمان خود را بشکنند.V}نجمى، محمدصادق، سخنان حسین بن على(ع) از مدینه تا کربلا.{V