به نظر شما فاصله طبقاتی موجود در جامعه، به چه عواملی بستگی دارد؟

پاسخ : فاصله طبقاتی: در اینکه در جامعه اسلامی ما, فاصله طبقاتی رنج آوری هست، جای بحث ندارد. البته ممکن است گفته شود شکاف طبقاتی در کشورهای سرمایه‏داری، به مراتب وسیع‏تر و عمیق‏تر از ایران اسلامی ما است؛ ولی بدون تردید جامعه ما نیز به این بلای جانکاه مبتلا است. عواملی گوناگون منجر به فاصله طبقاتی گشته است؛ از جمله:

1. انتقال فاصله طبقاتی از رژیم گذشته؛ 2. استعداد ذاتی افراد؛ برخی تواناتر و برخی کندتر هستند و برخی دچار معلولیت‏های جسمی و ذهنی هستند و در نتیجه، عقب می‏مانند . 3. تکنولوژی و صنعت؛ به عنوان مثال، دیروز محیط کارگری محدود به کارگاه‏های کوچک می‏شد و تفاوت فاحشی بین حقوق کارگر و کارفرما احساس نمی‏شد؛ ولی «غول صنعت» ناگهان سر برآورد و کارگاه کوچک مبدل به کارخانه عظیمی شد و با افزایش تولید، ثروت سرمایه‏داران به طور تصاعدی افزونی گرفت؛ درحالی که حقوق کارگر تقریباً ثابت ماند). 4. نظام اقتصادی ما غلط و بیمارگونه؛ 5. طفره رفتن گروهی از مردم از پرداخت حقوق قانونی (مالیات) و حقوق شرعی (خمس و زکات)؛ 6. احتکار و گران‏فروشی؛ 7. رباخواری؛ 8. خیانت به بیت‏المال و اموال دولتی؛ 9. کلاهبرداری وخیانت به دیگران؛ 10. رویدادها و حوادث غیرمترقبه؛ 11. ضعف مدیریت کارگزاران اقتصادی؛ 12. نقش واسطه‏ها و دلال‏ها در اجحاف به طبقه ضعیف؛ 13. اسراف و ریخت و پاش‏های کلان؛ 14. فشار و دخالت عوامل خارجی؛ 15. نبود کار و اشتغال و… . در یک کلام مهمترین عامل،عدم حاکمیت عدالت اجتماعی است که خود دلایل مختلفی ـ ازجمله بی‏تقوایی، دلبستگی به دنیا ومال اندوزی وعدم نظارت کارآمد بر کار گزاران حکومتی و … ـ دارد.

راه‏کارها: راه‏کارهای گوناگونی برای رفع این مشکل وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد: 1. در درجه اول، جراحی و معالجه این نظام اقتصادی بیمار؛ 2. پرورش مدیران کارآمد و با تجربه؛ 3. جدی گرفتن پرداخت مالیات‏های قانونی و نیز گرفتن خمس و زکات و پرداخت آن در مصالح عامه؛ 4. فراهم ساختن زمینه کار و تولید به طور عادلانه برای همه اقشار؛ 5. مقابله با فشارهای خارجی و کوتاه کردن دست‏های مرئی و نامرئی عوامل خارجی؛ 6. جلوگیری از اسراف و حیف و میل و فراهم کردن زمینه رفاه عامه مردم با صرفه‏جویی؛ 7. برخورد قاطعانه با زر اندوزی و انباشتن ثروت؛ 8. برخورد جدی با افراد خاین و اختلاس کننده در بیت‏المال؛ 9. پرداخت منصفانه حقوق کارگران و برخورداری آنان از بیمه و سهام و سایر مزایا؛ 10- تدوین سیاست تربیتی نظام؛ به گونه‏ای که مردم از دوران ابتدایی تا مراحل عالی، مملکت را خانه خود و سایر افراد را همچون اعضای یک خانواده احساس کنند و هر کس تنها به فکر منافع شخصی نباشد. V}جهت اطلاع بیشتر، مطالعه چند کتاب پیشنهاد می‏گردد: 1. سید محمّد باقر صدر، اقتصاد ما، ج 1، ص 353 و ج 2، ص 303؛ علامه طباطبایی، اسلام و اجتماع، ص 38 و ص 92؛ هاشمی نژاد، مسائل عصر ما، ص 103؛ ادوارد ج. کرب، نابرابری اجتماعی، ترجمه محمد سیاهپوش؛ جامعه‏شناسی قشرها و نابرابری‏ها، گروهی از نویسندگان؛ محمّد قطب، اسلام و نظام طبقاتی، ص 123؛ شهید بهشتی و باهنر و علی گلزاده غفوری، شناخت اسلام، ص 506 {V