چگونه می توان بر شیطان پیروز شد؟

چگونه می توان بر شیطان پیروز شد؟

سوال

چگونه می توان بر شیطان پیروز شد؟

پاسخ

در پاسخ به چند راه اشاره می‎شود:
1. یکی از بهترین راههای مقابله پیروزمندانه با شیطان این است که انسان همیشه به یاد خدا باشد و هیچگاه و در هیچ شرایطی خدا را فراموش نکند و او را در همه حال بر خود ناظر و در همه جا حاضر ببیند. هرگاه انسان همواره به یاد خدا شد قلب او نورانی می‎گردد و شیطان همانند شب پره (خفاش) همواره در تاریکی قدرت پرواز دارد و همیشه از نور وحشت می‎کند و از او فرار می‎نماید. لذا در برخی از احادیث از رسول خدا _ صلّی الله علیه و آله _ نقل شده که فرمود: شیطان وقتی می‎خواهد پا بر قلب انسان بگذارد، اگر آن فرد خدا را یاد کند و به یاد خدا باشد شیطان بلافاصله خود را کنار می‎کشد وقتی انسان دوباره از یاد خدا غافل شد شیطان دوباره به سراغ او می‎آید.[1] از این روایت به خوبی معلوم می‎شود که یاد خدا بهترین راه نجات از شر شیطان است.
2. شیطان مثل مگس است، همان طور که هر اندازه بدن و اعضای بدن و محیط زندگی انسان به ناپاکی آلوده باشد و بهداشت محیط مراعات نشود پشه بیشتر هجوم می‎آورد و باعث ایجاد امراض گوناگون برای انسان می‎شود و در مقابل هر اندازه بهداشت بیشتر مراعات شود و بدن و محیط زندگی تمیزتر باشد اذیت و آزار پشه کمتر است. شیطان نیز چنین است هر اندازه روح و جان انسان آلوده‎تر باشد شیطان بیشتر تلاش می‎کند تا از آلودگی روح انسان استفاده کرده و امراض گوناگونی نفسانی را برای انسان به وجود آورد. و در مقابل روح انسان هر اندازه پاکیزه‎تر باشد در برابر شرارت‎های شیطان بیشتر می‎تواند مقاومت کند بنابراین یکی از بهترین راههای غلبه بر شیطان پاکیزه نگاه داشتن روح انسان است و اخلاص یکی از راههای تأمین طهارت روح انسان است و چون شیطان خود اعتراف کرده که بر افراد مخلص نمی‎تواند نفوذ کند لذا در قرآن کریم از شیطان چنین نقل شده است: (فبعزتک لاغوینّهم اجمعین ـ الا عبادک منهم المخلصین)[2] یعنی به عزت تو سوگند می‎خورم که البته همه را گمراه می‎کنم جز بندگان پاک شده و خالص شده تو را .
از این آیه به خوبی معلوم می‎شود که از راه کسب اخلاص انسان می‎تواند به شیطان غلبه کند لذا عارف بزرگ حضرت امام خمینی نیز در این باره می‎گوید: شیطان سگ درگاه خداست اگر کسی با خدا آشنا باشد به او عوعو نکند و او را اذیت نکند، پس اگر دیدی شیطان با تو سروکار دارد بدان کارهایت از روی اخلاص نیست و برای خدا نیست.[3]
3. یکی از راههای غلبه بر شیطان آن است که انسان تلاش کند به وسوسه های شیطان توجه ننماید و به آن عمل نکند.
به تدریج شیطان از او دست برمی‎دارد و متوجه می‎شود که دیگر قدرت نفوذ در آن شخص را ندارد، امام خمینی با استناد به روایات متعدد در این باره می‎گوید: البته وقتی مدتی مخالفت او (شیطان) را کردی و اعتنای به وسواس او نکردی، طمعش از تو بریده می‎شود و حالت ثبات و طمأنینه نفس، عود می‎کند، ولی در خلال این مخالفت، تضرع و زاری به درگاه حق تعالی کن و از شر آن ملعون و شر نفس به آن ذات مقدس پناه ببر و استعاذه نما به ذات مقدس، البته دست‎گیری از تو می‎فرماید چنان که در اولیاء بدین معنا اشاره شده است.
4. همان طوری که در جهاد اصغر در میدان نبرد یک سرباز باید همواره در حال آماده‎باش کامل باشد و اگر لحظه‎ای غفلت و سهل‎انگاری کند به دست دشمن اسیر شده و از پای در می‎آید در میدان جهاد اکبر (رزم با شیطان) نیز انسان باید همواره در حال آماده‎باش قرار داشته باشد و اگر لحظه‎ای غفلت کند مورد هجوم شیطان قرار گرفته و به دست او اسیر می‎گردد بنابراین یکی از راه‎های غلبه بر شیطان آن است که انسان از غفلت دوری کند و همواره بکوشد که کاری نکند که زمینه را برای حمله شیطان فراهم سازد. و در حال نبرد و مقاومت مستمر باشد.
5. یکی از بهترین راه‎های غلبه بر شیطان آن است که انسان به قرآن و ادعیه روی آورد و همیشه با آن مأنوس باشد و برخی از دعاهایی که در مفاتیح آمده بخواند. شهید مطهری در این باره می‎گوید: یکی از راه‎های مبارزه با شیطان عبادت است مخصوصاً زیاد قرآن بخواند و ذکر خداوند بگوید این ذکرها مفید است: (لا حول و لا قوه الا بالله)، (توکلت علی الحی الّذی لا یموت، والحمد لله الّذی لم یتخد صاحبه و لا ولداً و لم یکن له شریک فی الملک و لم یکن له ولی من الذّل و کبّره و تکبیراً‌) بهرحال روح انسان و قلب انسان اگر زیاد به یاد خدا باشد سوسوها وسوسه های که شیطانی است زایل می‎شود.[4]
 البته راههای دیگر و دقیقتری هم هست که باید به کتب اخلاقی مراجعه کرد.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. آیت الله مظاهری حسینی، جهاد با نفس، ج 4، 3، نشر انجمن اسلامی فرهنگیان قم، 1377 ش.
2. ملامحسن فیض کاشانی، راه نجات با ترجمه رضا رجب‎زاده نشر پیام آزادی چاپ اول سال 1364 ش.
3. جواد ملکی تبریزی، لقاء الله، انتشارات هجرت، چاپ 2 سال 1369 ش.
4. علامه سید محمد حسین طهرانی، رساله لبّ اللباب، انتشارات حکمت، 1366 ش.

پی نوشت ها:
[1] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، قم، نشر مؤسسه مطبوعات اسماعیلیان، 1371 ش، ج 20، ص 398.
[2] . ص/ 38.
[3] . امام خمینی، چهل حدیث، نشر مؤسسه آثار امام خمینی، 1371 ش، ص 52.
[4] . مطهری، مرتضی، مجموعه مقالات، قم، نشر دفتر انتشارات اسلامی، 1362 ش، ص 270، مقاله 14.

چگونه می توان بر شیطان پیروز شد؟ / مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم

دکمه بازگشت به بالا