آیا علائمی که در احادیث برای ظهور ذکر شده مثل ظلم و ستم در جهان، روی کار آمدن زنان در حکومت، حلال شدن حرام و حرام شدن حلال و… باید در تمام یا اکثر دنیا ظاهر شود یا اینکه اگر تنها در یک یا چند نقطه از دنیا هم باشد نشانه ای از نشانه های ظهور می باشد؟
آیا علائمی که در احادیث برای ظهور ذکر شده مثل ظلم و ستم در ج…
سوال
آیا علائمی که در احادیث برای ظهور ذکر شده مثل ظلم و ستم در جهان، روی کار آمدن زنان در حکومت، حلال شدن حرام و حرام شدن حلال و… باید در تمام یا اکثر دنیا ظاهر شود یا اینکه اگر تنها در یک یا چند نقطه از دنیا هم باشد نشانه ای از نشانه های ظهور می باشد؟
پاسخ
علائم و نشانه هایی که در احادیث برای ظهور ذکر شده است دو دسته هستند برخی موضوعات مخصوص منطقه ای خاص است، مثل خروج سفیانی که از یک نقطه خاص کار خود را شروع می کنند و برخی موضوعات عام و فراگیر هستند مانند اشاعه فحشاء و ظلم و ستم و حرام شدن حلال و…
بعضی از مواردی که در سئوال آمده است از علائمی است که باید فراگیر و جهانی باشند نه منطقه ای مثلا درباره ظلم و ستم در جهان آنچه که در روایات در این مورد وارد شده است عنوان «ملأ» و «پر شدن» است امیر مؤمنان علی بن ابیطالب ـ علیه السّلام ـ می فرمایند «یملأ الارض عدلا و قسطا کما ملئت جورا و ظلما»[1] آن حضرت دنیا را از عدل و داد پر می کند هم چنان که از ظلم و ستم پر شده بود. یعنی بعد از پر شدن دنیا از ظلم و ستم، آن حضرت قیام می نماید.لذا حضرت امام علی –ع-یکی از نشانه های ظهور را با عنوان مٌلئت جورا و ظلما، ذکر کرده اند و «ملئت» از ریشه ملأ است.
ملأ در لغت یعنی جماعت زیادی از مردم که هیبت آن ها و هیأت آن ها، چشم و قلب را پر می کنند،[2] وقتی انسان چشم می اندازد، به هر جا می نگرد جماعت و انسان ها را می بیند و آن قدر زیاد هستند که قلب از هیبت آن ها پر می شود گویا این که به چیز دیگری نمی تواند فکر نماید.
«ملئت ظلما و جورا» یعنی جهان هستی پر از ظلم و جور گشته، به گونه ای که انسان هر جا پای می گذارد آثار ظلم و ستم را می بیند، لذا وجود ظلم و ستم در یک شهر و یک کشور و حتی یک قاره، نشانه و علایم ظهور نمی باشد، بلکه فراگیرشدن دنیا از ظلم و ستم نشانه ظهور است که آن حضرت عالم هستی را پر از عدل و داد می نماید «یملأ الارض عدلاً و قسطا».
البته، این نکته نباید فراموش گردد که در حدیث آمده که «زمین » پر از ستم می شود، این جمله معنایش این نیست که همه ظالم باشند، بلکه انسان های مؤمن و وارسته هم وجود دارند.
چون در مقابل ظالم، مظلوم است، وقتی که عالم پر از ظلم باشد، یعنی عده ای ظلم می کنند و عده دیگری مظلوم هستند. و مظلومین چند دسته اند، عده ای در دین حق هستند و خواهان عدالت. و برای اعتلای اسلام و حقیقت تلاش و جهاد می نمایند و به همین دلیل هم مورد ظلم واقع می شوند. و عده ای هم مستضعف فکری هستند که دین حق را هم نشناخته اند و از سوی دیگر مورد استعمار واقع شده اند و به آن ها ظلم می شود.
بنابراین در چنین شرایطی که ظالمان، قدرت یافته اند و ظلم می کنند، انسان های مؤمن و صالحی هستند که خواهان برپایی عدل و داد می باشند و ایمان و اخلاص خود را حفظ می نمایند، وجود چنین انسان هایی یکی از زمینه های ظهور است که بعد از ظهور آن حضرت، این گونه افراد، با ولی عصر عجل الله تعالی فرجه بیعت می نمایند و به کمک آن حضرت می شتابند.
دلیل بر این مطالب احادیثی است که بیان می نماید وجود انسان های مؤمن در آخر الزمان زمینه ساز ظهور آن حضرت است، پیامبر بزرگ اسلام می فرماید: «مردمی از مشرق خروج می کنند و برای حضرت مهدی زمینه سازی می کنند.»[3]
یعنی آن زمانی که ظلم و ستم فراگیر و جهانی می شود، چنین انسان هایی با خروج خود، زمینه ساز قیام آن حضرت می گردند، چنین انسان هایی عمدتاً از مشرق هستند.
نتیجه اینکه، طبق حدیث شریف امیرالمؤمنین، وقت ظهور، زمانی است که همه عالم پر از ظلم و ستم باشد نه یک منطقه ای و در چنین زمانی انسان های صالح هم یافت می شوند و وجود انسان های مؤمن و صالح منافاتی با پر شدن جهان از ظلم و ستم ندارد.چه آن که مراد از پر شدن عالم از ظلم ، حاکمیت و سیطره ظلم می باشد.
البته مصادیق ظلم و ستم ممکن است، حرام شدن حلال ها، و حلال شدن حرام ها باشد. ممکن است قتل و خونریزی باشد، ممکن است فحشا و فراگیر شدن آن ها باشد. و لازم هم نیست که همه این مصادیق در همه جا باشد.
بر این اساس آن دسته از علائمی که از روایات فراگیری و عمومی بودن آن ها فهمیده می شود در صورتی نشانه ظهورند که در ابعاد جهانی باشند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
قیام و انقلاب مهدی ـ علیه السّلام ـ ، شهید مطهری،
نگین آفرینش، محمد مهدی حائری و همکاران.
پی نوشت ها:
[1] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، چاپ دارالکتب اسلامیه، 1365ش، ج1، ص338، باب فی الغیبه.
[2] . الطریحی، مجمع البحرین، نشر مکتب نشر الثقافه الاسلامیه، 1408 ق، ج1، ص397.
[3] . کشف الغمه فی معرفه الائمه، چاپ مؤسسه المعارف الاسلامیه، 1411ه ق، ج2، ص267، باب معجم الاحادیث الامام المهدی.
آیا علائمی که در احادیث برای ظهور ذکر شده مثل ظلم و ستم در جهان، روی کار آمدن زنان در حکومت، حلال شدن حرام و حرام شدن حلال و… باید در تمام یا اکثر دنیا ظاهر شود یا اینکه اگر تنها در یک یا چند نقطه از دنیا هم باشد نشانه ای از نشانه های ظهور می باشد؟ / مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم