چرا باید از دیدار و مصاحبت مولایمان امام عصر ـ عج الله تعالی فرجه الشریف ـ محروم باشیم مگر فرق ما با امت‌های قبلی چیست؟

بی تردید غیبت حضرت علل و عواملی دارد که به بعضی از آنها اشاره می شود:
 الف: وجود حاکمان ستمگر و خوف از قتل .
 پیغمبر اکرم و ائمه اطهار ـ علیهم السّلام ـ کراراً به مردم گوشزد کرده بودند که دستگاه ظلم و ستم، سرانجام به دست مهدی موعود، برچیده می‌شود و کاخ های بیدادگری را واژگون خواهد نمود، از این رو اربابان قدرت و ثروت نامشروع چون وجود امام را سدّ راه منافع و مقاصد شوم خود تشخیص می‌دادند و ریاست و فرمان‌روایی خویش را در خطر می‌دیدند، کمربستند که وجود مقدس آن جناب را از میان بردارند و خودشان را از این خطر بزرگ برهانند، در این تصمیم اساسی که حیات شان بدان بسته بود، با هم متحد شده، تا ریشه عدالت و دادخواهی را قطع نمی‌کردند هرگز از پای نمی‌نشستند.[1] لذا در برخی روایات، علت غیبت امام زمان ـ علیه السّلام ـ را، خوف از کشته شدن دانسته‌اند. امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: به ناچار برای این کودک، غیبتی خواهدبود. گفته شد برای چه یا رسول الله؟ فرمود: خوف از کشته شدن دارد.[2]
ب: ناسپاسی امت اسلام در قبال نعمت ولایت .
 در صورتی که انسانها در قبال نعمت‌های الهی، شاکر باشند و وظایف خود را انجام دهند ان نعمت پایدار می‌ماند ولی در صورتی که نسبت به آن ناسپاسی شود، آن نعمت‌ها پایدار نمی‌ماند و می‌گریزند.
خداوند متعال می‌فرماید: «ذلک بأنّ الله لم یک مغیّراً نعمهً أنعمها علی قوم حتی یغیّروا ما بأنفسهِم و أنّ الله سمیع علیم.»[3] « این (کیفر) بدان سبب است که خداوند نعمتی را که به قومی ارزانی داشته باشد تغییر نمی‌دهد، مگر آنکه آنان، آنچه را در دل دارند تغییر دهند و خدا، شنوای داناست». امام رضا ـ علیه السّلام ـ فرمودند: با نعمت‌ها خوش‌همسایگی کنید، زیرا که نعمت‌ها رمنده‌اند و اگر از مردمی برمند، دیگر به سوی آنان بازنمی‌گردند.[4] از آیات قرآن و احادیث اسلامی این چنین بدست می‌آید که این انسانها هستند که باعث رمیدن نعمت ها از خود می‌شوند و به فرموده امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ ، قدر نعمت ها در قیاس با ضدّ آنها شناخته می‌شود.[5] و وقتی انسان ها نعمتی را از دست دادند، تازه ارزش آن، برای شان معلوم می‌شود. خداوند متعال، نعمت ولایت اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ را به مسلمانان مخصوصاً شیعیان، عطا فرمود. اما عده کثیری، در برابر این نعمت بزرگ، ناسپاسی کردند و قدر آن را ندانستند و اهل بیت را یاری ننمودند و این ناسپاسی بعد از رحلت پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ خود را نشان می‌دهد. «حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: خداوند برای شما در حسین بن علی ـ علیه السّلام ـ فرج قرار داده بود و چون او را یاری نکردند به تأخیر افتاد. حضرت مجتبی ـ علیه السّلام ـ فرمود: اگر من ناصر می‌داشتم، با معاویه صلح نمی‌کردم، و همچنین ائمه دیگر هر کدام از نبودن ناصر، شکایت داشتند و کسانی که از تاریخ با اطلاع‌اند، می‌دانند که در زمان امام حسن عسکری، پراکندگی شیعه و ضعف و انکسارشان بیش از حد بوده و مخصوصاً امام هادی و امام عسکری در سامرا، در شدت تقیه و زیر نظر بودند. پس با نبودن ناصر و حامی و خوف جان، هیچ راهی بهتراز غیبت نیست.»[6] پس آنچه باعث محرومیت انسانها از امام حاضر شده سوءرفتار خود آن‌ها بوده است. و غیبت آن حضرت هم تنبیهی است بر این تفصیر و هم توجهی است برای ایجاد اشتیاق و قدردانی از نعمت ولایت.
آنچه گذشت برخی از عواملی بود که باعث محرومیت انسان ها از فیض حضور ظاهری امام مهدی ـ علیه السّلام ـ شده است چنانچه ملاحظه شد عمده دلایل محرومیت از سوءرفتار ما انسانها نشأت می‌گیرد و بی تردید ظاهر نشدن امام مهدی ـ علیه السّلام ـ علتی جز باقی ماندن این عوامل ندارد. مطمئن باشید که اگر انسان های معاصر در مسیر ایجاد زمینه مناسب برای ظهور تلاش کنند و در خود و دیگران این آمادگی را ایجاد کنند امام مهدی ـ علیه السّلام ـ لحظه‌ای در ظهور تأخیر نخواهند کرد. چنانکه خواجه نصیر الدین طوسی می فرماید: «علت غیبت امام مهدی(عج) نه از جانب خداوند سبحان است و نه از جانب خود امام زمان(عج) بلکه علت غیبت متوجه مردم است و آن غالب بودن خوف بر امام و اینکه مردم از امام اطاعت نکنند می باشد، پس هنگامی که علت غیبت بر طرف شود امام ظهور می کند»[7]
خلاصه مطلب آنکه:
1. وقتی مردم در مقابل نعمت‌ها، ناسپاسی و کفران بورزند، نعمت‌ها از ایشان گرفته می‌شود، مخصوصاً نعمت حضور امام ـ علیه السّلام ـ .
2. از آنجا که امام عصر ـ علیه السّلام ـ ، وارث پیامبران و امامان ـ علیهم السّلام ـ می‌باشد، باید این ذخیره الهی حفظ شود تا وعده الهی حاکمیت صالحان و مستضعفان در زمین را محقق سازد.
3. در مورد علل غیبت امام ـ علیه السّلام ـ ، وجوه مختلفی در روایات بیان شده و غیبت عکس العمل سوءرفتار مردم بیان شده است. در پایان تذکر این نکته لازم است که ممکن است غیبت اسرارنهفته ی دیگری نیزداشته باشد که ما از درک ان عاجزیم چنانچه در برخی روایات به اشاره شده است .

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1ـ عصاره خلقت، آیت الله جوادی آملی، اسراء، چاپ 2، 1379.
2ـ امام مهدی از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ترجمه: حسین فریدونی، نشر آفاق، چ1، 1376.
3ـ راه مهدی، سید رضا صدر، دفتر تبلیغات اسلامی، 1378.

پی نوشت ها:
[1] . امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، شفق، چاپ 16، 1376، 148 ـ 149.
[2] . مجلسی، بحارالانوار، بیروت،موسسه الوفاء، چاپ دوم ، 1403 هـ ، ج52، ص90 و 52 و 97.
محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه: حمیدرضا شیخی، دارالحدیث، چاپاول ، 1377، ج1، ص346.
[3] . انفال/53.
[4] . میزان الحکمه، ج13، ص6359.
[5] . همان منبع، 13، 6359.
[6] . خراسانی، جواد، مهدی منتظر، بنیاد پژوهشهای علمی و فرهنگی نور الاصفیاء، چاپ1، 1379، ص79 ـ 80، با تلخیص.
[7]. خرازی، محسن، بدایه المعارف الالهیه، نشر اسلامی، چاپ5، 1418ه‍ ، ج2، ص148.