آیا با این همه اوصافی که در مورد آخر الزمان گفته شده است باز هم باید ادعا کنیم آقا تشریف بیاورند؟ چون ما به همراهی خودمان با حضرت مطمئن نیستیم؟

آیا با این همه اوصافی که در مورد آخر الزمان گفته شده است باز…

سوال

آیا با این همه اوصافی که در مورد آخر الزمان گفته شده است باز هم باید ادعا کنیم آقا تشریف بیاورند؟ چون ما به همراهی خودمان با حضرت مطمئن نیستیم؟

پاسخ

در پاسخ به سوال مورد نظر لازم است به چند نکته اساسی اشاره نمائیم:
الف. اگر بخواهیم منشأ و سرچشمه دعا کردن را در یک کلمه خلاصه کنیم باید بگوییم عبارت است از «نیاز». این نیاز است که آدمی را به سوی دعا می کشاند و او را به طرف درخواست از موجودی برتر و عالی تر سوق می دهد. این نیاز است که موجب می شود انسان، دست نیاز به سوی بی نیازی که قادر به برآورده کردن تمام نیازها است، بلند کند و از او تقاضای برآورده شدن نیاز خود و یا جامعه و دیگران را بنماید.
در واقع نیازهای انسان چه در بعد فردی و شخصی و چه در ابعاد اجتماعی و نوعی، موجب می شود که آدمی برای برآورده کردن آنها به هر کار ممکنی روی بیاورد و یکی از این کارها و بلکه مهم ترین و موثرترین آنها عبارت است از تقاضا و درخواست از کسی که بتواند، آن نیازها را برآورده سازد و معلوم است که در این رابطه، انسان همواره به بالاترین و مقتدرترین موجودی که می شناسد و به او ایمان دارد، روی می آورد.
بنابراین دامنه درخواست و استمداد که همان دعا است بستگی به نیاز و گستره آن دارد، به این معنا که تا نیاز و فقر انسان و جوامع انسانی وجود دارد، دعا و استمداد در تمام زوایای آن باید ادامه داشته باشد.
ب. آنچه از روایات به دست می آید نشان می دهد که اجابت در دعا، غیر از تحقق آن است و هیچ دعائی بی اثر نخواهد ماند، حتی آن دسته از دعاها و خواسته های فرد، که مطابق مصلحت او نبوده و یا صلاح در تسریع اجابت آن نبوده است، زمینه ساز کسب برخی استعدادهای نیک یا حداقل باعث زدودن و پاک شدن گناهانی می شود چنانچه از پیامبر گرامی اسلام نقل شده که فرمود: «ما من عبد دعا الله سبحانه دعوهً لیس فیها قطیعه رحم، و لا اثمٍ الّا اعطاه الله بها احد خصالٍ ثلاث: امّا ان یعجّل دعوته، و اما ان یدخّر له، و اما ان یدفع عنه من السوء مثلها»[1] هیچ بنده ای نیست که خدا را بخواند در حالی که در دعوتش قطع رحم و گناه نباشد. مگر اینکه خدا به خاطر دعایش به او یکی از امور سه گانه را عطا فرماید: یا تعجیل در اجابت دعایش نماید، یا آنچه را در دعا خواسته برای او ذخیره نماید (در صورتی که مصلحت در تعجیل استجابت آن نباشد) و یا اینکه در برابر آنچه از خدا خواسته است بدی و مکروه را از او دفع نماید. (در صورتی که صلاح در استجابت آن نباشد) بنابراین انسان در هیچ شرایطی نباید از دعا آن هم در امور مهمه مثل دعا برای ظهور امام زمان علیه السلام که منشأ خیر و برکات فراوانی است، برداشته و یأس و ناامیدی بر او چیره گردد. زیرا همان طوری که اشاره شد اولاً ما در هر حال به دعا نیاز داریم خصوصاً دعا برای امور مهمه مثل ظهور و سلامت امام زمان ـ علیه السلام ـ که وجود ما و تمام برکات و نعمت هایی که از آن برخورداریم بستگی به وجود مقدس آن بزرگوار داشته و در سایه آن وجود نازنین از آن برخورداریم. و ثانیاً اثر دعا تنها در تحقق آنچه می خواهیم خلاصه نمی شود بلکه دعا و خصوصاً دعا برای امام زمان علیه السلام آثار و فواید فراوانی غیر از تحقق ظهور آن بزرگوار، برای ما و جامعه ما دارد که در نکته اخیر به آن اجمالا اشاره می کنیم.
ج. از توضیح و دقت دو نکته پیشین روشن شد که دعا برای امام زمان علیه السلام در هر شرایط و زمانی مطلوب بوده و آثاری فراوان برای ما دارد و اثر دعا تنها تحقق ظهور آن بزرگوار نمی باشد اگر چه ظهور و دیدار آن حضرت منتهی آرزوی صالحان است، اینک اجمالا به فوائد و آثار دعا برای آن بزرگوار که حضرت آیت الله میرزا محمد تقی اصفهانی ره در کتاب شریف «المکیال المکارم فی الفوائد الدعا للقائم (عج)» با استفاده از روایات، نقل کرده است. اشاره می کنیم: 1. دعای برای آن حضرت باعث طول عمر می شود؛ چنانچه در خصوص دعایی که بعد از هر نماز واجب باید خواند، از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است.[2] 2. دعای برای آن حضرت، نوعی ادای حق ایشان است. از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است که فرمود ادای حق مؤمن بهترین اعمال است.[3] پس چون آن جناب، امام و پیشوای همه مؤمنین است، ادای حق حضرتش اهم اعمال و افضل آنها است. 3. دعا در حق آن حضرت، سبب رسیدن به شفاعت رسول اکرم صلی الله علیه و آله است، چنان که از خود آن حضرت نقل شده است، و از بعضی احادیث استفاده می شود که موجب فایز شدن به شفاعت حضرت صاحب الامر علیه السلام است.[4] 4. خدا دعا کننده به آن حضرت را یاری می کند، زیرا دعای به آن بزرگوار نوعی یاری اوست و یاری وی یاری خدا است، و حق تعالی فرمود: خدا البته یاری می فرماید، هر کس را که او را یاری کند.[5]5. دعا برای آن بزرگوار باعث سرور و خوشحالی آن حضرت می شود. امام صادق علیه السلام فرمود: هیچ عبادتی نزد خدا بهتر از خوشحال کردن مؤمن نیست.»[6] اگر ما برای آن حضرت دعا کنیم، باعث می شود که ایشان نیز برای ما دعا کنند. امام رضا علیه السلام فرمودند: ما را بر شما حقی است که چون آن را ادا نمائید، بر ما حق پیدا می کنید، و ما هم ثواب آن را به شما ادا می نمائیم.[7] 7. ثواب دعای شما، عائد همه مومنین و مؤمنات می شود. چون خیر ظهور آن حضرت به همه می رسد و دعای برای آن حضرت دلیل بر اظهار محبت و دوستی به آن جناب است. ایشان از ذریه و سلاله پاک پیغمبر اکرم می باشد، و محبت به ذریه آن حضرت، دستور خدا و مزد رسالت پیامبر است.[8] 8. دعا برای ظهور آن حضرت، طلب خیر وخیرخواهی برای جامعه مسلمانان است، پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: هر کس این … صفت را داشته باشد، من بهشت را برای او ضمانت می کنم.[9] 9. دعا برای آن حضرت (و فرج در امرش) باعث سالم عبور کردن از پل صراط می گردد.[10] 10. دعا در زمان غیب حضرت باعث رفع بلا از شخص (دعاکننده) می شود. از امام عصر علیه السلام نقل شده که فرمود: پس برای ما بسیار دعا کنید، زیرا فرج و گشایش امور شما در آن است.[11] 11. (دعا برای آن بزرگوار) ثواب جهاد در رکاب پیغمبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام را دارد.[12] 12. (دعای برای آن بزرگوار) باعث نجات از هلاکت در زمان غیبت می شود.[13]
پس با توجه به مطالب گذشته انسان در هیچ شرایطی نباید دست از دعا بردارد خصوصا در این زمان که گرفتاری و اضطرار شدت یافته و مسلمانان گرفتار انبوه مشکلات و توطئه های دشمنان می باشند و بعضی از علائم عمومی آخر الزمان، همانگونه که در سوال مطرح شده به چشم می خورد، بر انسان منتظر لازم است که با دعا و تضرع در پیشگاه خداوند متعال، آمادگی روحی و معنوی را در خود تقویت نموده تا استعداد حضور در محضر منور حضرت ولی عصر و امام زمان علیه السلام پیدا نماید. پس:
دست از طلب ندارم تا کام دل برآید             یا تن رسد به جانان یا جان ز تن درآید.
 
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1ـ کلید سعادت، رحمت الله عرب نوکندی.
2ـ مکیال المکارم، محمد تقی اصفهانی.
3ـ سیمای آفتاب، حبیب الله طاهری.
4ـ دعاشناسی موضوعی، علی رضا فراهانی منش.

پی نوشت ها:
[1]. حکیم سید ابوالحسن جلوه، رساله فی بیان استجابه الدعاء، به نقل از عده الداعی، ص 30؛ مکارم الاخلاق، ص 284.
[2]. طبرسی، مکارم الاخلاق، ص 284.
[3]. اصول کافی، ج 2، ص 17.
[4]. صدوق، الخصال، ج 1، ص 196.
[5]. حج / 40.
[6]. اصول کافی، ج 2، ص 188.
[7]. تحف العقول، ص 446.
[8]. شوری / 23.
[9]. الخصال، ج 1، ص 141.
[10]. المکیال المکارم، ج 1، ص441.
[11]. صدوق، اکمال الدین، ج 2، ص 384.
[12]. طبرسی، احتجاج، ج 2، ص 284.
[13]. طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج 9، ص 238.

آیا با این همه اوصافی که در مورد آخر الزمان گفته شده است باز هم باید ادعا کنیم آقا تشریف بیاورند؟ چون ما به همراهی خودمان با حضرت مطمئن نیستیم؟ / مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم

دکمه بازگشت به بالا