اسم بردن از خیّران در مسجد
پرسش: امام جماعت مسجد، در بین نماز یا پایان هفته نام بانیان خیّر را میبرد و برای سلامتی شان صلوات میفرستد. آیا این کار خوب است؟ چون عدهای از این کار ناراحت میشوند.
پاسخ:
دعا و صلوات برای بانیان خیّر کار پسندیده ای است، ولی خوب بودن اسم بردن از خیّران در مسجد بستگی به موقعیت دارد،اگر نام بردن آنان اثر تشویقی دارد و لطمهای به اخلاص آنان نمیزند، بهتر است نام آنان برده شود تا دیگران نیز تشویق به کارهای نیک گردند. در مواردی که احتمال ریا کاری و ضربه زدن به اخلاص میرود، اسم نبردن شایسته و بهتر است. چنان که قرآن کریم در مورد صدقه میفرماید: “اگر انفاقها را آشکار کنید، خوب است، و اگر آنها را مخفی ساخته، به نیازمندان بدهید، برای شما بهتر است1.” همان گونه که میبینیم قرآن کریم هم انفاق آشکار و هم انفاق مخفیانه و دور از انظار را خوب و نیک معرفی کرده، به خاطر این که هر یک از انفاقها اثرات مفیدی دارد چون هنگامی که انسان آشکارا مال خود را در راه خدا انفاق میکند، در حقیقت یک نوع تبلیغ عملی است که مردم را به کارهای خیر، و حمایت از محرومان و انجام کارهای نیک اجتماعی و عام المنفعه تشویق میکند، چنانچه انفاق به طور مخفی و دور از دید مردم انجام شود، ریا و خودنمایی در آن کمتر است و خلوص بیشتری در آن خواهد بود، مخصوصاً درباره کمک به محرومان که بهتر حفظ میشود. آیه میگوید: هر یک از دو کار یعنی انفاق عملی و سرّی در مورد خود خوب و شایسته است. در مورد اسم بردن از افراد خیّر نیز مسئله از این قرار است اگر امام جماعت محترم با اطلاع و آشنایی که از افراد خیّر و اهل مسجد دارد، تشخیص دهد اسم بردن از خیران نه تنها ضربه به اخلاص آنان نمیزند، بلکه باعث تشویق دیگران نیز میشود، اسم بردن بهتر است،در غیر این صورت از اسم بردن خودداری کند و به طور عموم و کلی بدون ذکر نام، برای خیران و بانیان مسجد دعا کرده و صلوات بفرستد. در هر حال بهتر است از زیاده روی که موجب تصنعی شدن مسئله انفاق شود، امتناع گردد. با توجه به این که ما انسانها ضعیف هستیم و معمولاً با تعریف و توصیف خود را میبازیم و اخلاص در عمل را از دست میدهیم، نیز گاهی اوقات موجب برخی مشکلات جانبی دیگر میشود، بهتر است در بیشتر مواقع از اسم بردن از اشخاص پرهیز شودو به طور عموم و به عنوان خیر یاد شود. 1 .بقره (2)، آیه 271